ခန္တီပါရမီ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ခန္တီပါရမီသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ပါရမီဆယ်ပါး၏ အရေးကြီးသော တရားတစ်ပါးဖြစ်ပြီး၊ သည်းခံခြင်း၊ ခွင့်လွှတ်ခြင်းနှင့် မေတ္တာတရားတို့ကို အခြေခံသည့် မြင့်မြတ်သော စိတ်ထားတစ်ရပ်ကို ဖော်ညွှန်းသည်။ ဤစာတမ်းတွင် ခန္တီ၏ သဘောသဘာဝ၊ ပါရမီအဖြစ် ပြည့်စုံရန် လိုအပ်သော အချက်များ၊ ၎င်း၏ လက်တွေ့ထင်ရှားမှုကို မဟာကပိဇာတ်နှင့် ခန္တီဝါဒီဇာတ်တို့မှတစ်ဆင့် ဖော်ပြထားသည်။[၁]
၁. ခန္တီ၏ သဘောသဘာဝ
[ပြင်ဆင်ရန်]ခန္တီသည် ပါဠိဘာသာစကားဖြင့် “သည်းခံခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရှိပြီး၊ မြတ်နိုးခြင်း၊ မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းခံရမှုကို ခွင့်လွှတ်နိုင်မှုကို အကျုံးဝင်သည်။ အဘိဓမ္မာအရ ခန္တီသည် “အဒေါသ” (ဒေါသမရှိခြင်း) စေတသိက်ဖြစ်ပြီး၊ မေတ္တာတရားနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ စော်ကားမှုကို မေတ္တာဖြင့် တုံ့ပြန်နိုင်ခြင်းသည် ခန္တီ၏ အနှစ်သာရဖြစ်သည်။ မေတ္တာပါဝင်မှသာ အပြစ်မြင်စိတ် မဖြစ်ပေါ်ဘဲ၊ စိတ်ငြိမ်းချမ်းမှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ခန္တီသည် လောက၌ အဓမ္မကို ဓမ္မဖြင့် ငြိမ်းသတ်ရာတွင် အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းဟု ဆိုနိုင်သည်။
၂. ပါရမီအဖြစ် ပြည့်စုံရန် လိုအပ်ချက်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]ခန္တီသည် ပါရမီဖြစ်ရန် တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်သော ရည်ရွယ်ချက်မပါဘဲ၊ လောက၏ အကျိုးကို ဦးတည်ရမည်။ ၎င်းကို အားကိုးပြုရာ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ အလောဘ (လောဘကင်းမှု)၊ အမောဟ (မှန်ကန်စွာ သိမှု) တို့ ပါဝင်ရမည်။ ထို့ပြင်၊ ခန္တီသည် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ (အလယ်အလတ်လမ်းစဉ်) အတိုင်း ကျင့်သုံးရပြီး၊ အစွန်းရောက်မှု (အန္တပဋိပဒါ) ဖြစ်သည့် “ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂ” (စိတ်လိုက်မာန်ပါ တုံ့ပြန်မှု) နှင့် “အတ္တကိလမထာနုယောဂ” (အလွန်နုံခံမှု) တို့ကို ရှောင်ရှားရသည်။
ခန္တီပါရမီ၏ အကြောင်းရင်းနီးသည် “ယထာဘူတဉာဏ်” (မှန်ကန်စွာ သိမြင်မှု) ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းဉာဏ်ဖြင့် စော်ကားမှု၏ အကျိုးအကြောင်းကို ဆင်ခြင်ကာ၊ “ဟိရီ” (အပြစ်လုပ်ရှက်မှု) နှင့် “ဩတ္တပ္ပ” (လောကကို ငဲ့ညှာမှု) တို့ဖြင့် စိတ်ကို ထိန်းသိမ်းရသည်။ ဤသို့ဖြင့် ခန္တီသည် လောကအကျိုးကို ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး၊ နိဗ္ဗာန်သို့ ဦးတည်သော ပဋိလောမဓမ္မတာ (အစုန်သဘောကို ဆန့်ကျင်သော ဓမ္မတာ) ဖြစ်လာသည်။
၃. မဟာကပိဇာတ်မှ ခန္တီပါရမီ
[ပြင်ဆင်ရန်]မဟာကပိဇာတ်တွင် ဘုရားလောင်းဖြစ်သော မျောက်မင်းသည် ချောက်ကျနေသော လယ်သမားပုဏ္ဏားကို ကယ်တင်ရာ၊ ပင်ပန်းလှသဖြင့် အိပ်ပျော်ခဲ့သည်။ သို့သော် လယ်သမားက ဆာလောင်မှုကြောင့် မျောက်မင်းကို သတ်ရန် ကျောက်ခဲဖြင့် ထုခဲ့သည်။ မျောက်မင်းသည် သေဆုံးခြင်းမရှိဘဲ နိုးလာပြီး၊ ဒေါသမထွက်ဘဲ၊ မေတ္တာဖြင့် လယ်သမားကို လမ်းပြပေးကာ ဟိမဝန္တာသို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။
ဤဇာတ်တွင် ခန္တီပါရမီသည် အဒေါသဖြင့် သည်းခံနိုင်မှုအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ မျောက်မင်း၏ စိတ်ထဲတွင် ဒေါသတို့ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း၊ မေတ္တာနှင့် ဉာဏ်ဖြင့် ၎င်းကို အောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကိုယ်ကျိုးမငဲ့ဘဲ၊ လောကအကျိုးကို ဦးတည်သော အနစ်နာခံမှုကို ပြသပြီး၊ ပါရမီဆယ်ပါးစလုံး ပါဝင်ကြောင်း သက်သေပြသည်။
၄. ခန္တီဝါဒီဇာတ်မှ ခန္တီပါရမီ
[ပြင်ဆင်ရန်]ခန္တီဝါဒီဇာတ်တွင် ဘုရားလောင်းဖြစ်သော ခန္တီဝါဒီရသေ့သည် ကလာဗုမင်း၏ စော်ကားမှုနှင့် ရိုက်နှက်မှုများကို ဘာဝနာစွမ်းအားဖြင့် မတုန်မလှုပ် သည်းခံခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သည်းခံမှုသည် ဒေါသကင်းသော မေတ္တာစိတ်ပေါ်တွင် အခြေခံပြီး၊ ကိုယ်ကျိုးမမျှော်ကိုးဘဲ၊ လောက၏ အကျိုးကို ရှုမြင်ခဲ့သည်။ ဤဇာတ်တွင် ခန္တီပါရမီသည် ပညာ၊ ဝီရိယ၊ အဓိဋ္ဌာန် စသည့် အခြားပါရမီများနှင့် ယှဉ်တွဲကာ၊ စိတ်တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။
၅. ခန္တီနှင့် ဥပေက္ခာ၏ အရေးပါမှု
[ပြင်ဆင်ရန်]ခန္တီပါရမီသည် သာယာဖွယ် (အဿာဒ) နှင့် မသာယာဖွယ် (အာဒီနဝ) လောကဓံများကို မတုန်မလှုပ် သည်းခံနိုင်မှုဖြစ်ပြီး၊ ဥပေက္ခာပါရမီက ထိုအခြေအနေများကို ကျော်လွှား၍ လုပ်ငန်းကို ပြီးစီးအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှုကို ပံ့ပိုးသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ခရီးသွားသူသည် ပတ်ဝန်းကျင်၏ ဆွဲဆောင်မှုကို ဂရုမစိုက်ဘဲ (ခန္တီ)၊ လမ်းကို ဆက်လျှောက်နိုင်မှသာ (ဥပေက္ခာ) ပန်းတိုင်သို့ ရောက်နိုင်သည်။ ဤနှစ်ပါးသည် ပါရမီဆယ်ပါး၏ အုတ်မြစ်အဖြစ် အရေးပါသည်။
နိဂုံး
[ပြင်ဆင်ရန်]ခန္တီပါရမီသည် အဒေါသ၊ မေတ္တာ၊ ကရုဏာတို့ဖြင့် ဖြည့်စွမ်းထားသော၊ လောကအကျိုးကို ဦးတည်သည့် အနစ်နာခံမှုတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ မဟာကပိဇာတ်နှင့် ခန္တီဝါဒီဇာတ်တို့မှတစ်ဆင့်၊ ၎င်းသည် အဓမ္မကို ဓမ္မဖြင့် အောင်နိုင်ပြီး၊ သံသရာမှ လွတ်မြောက်ရန် အဓိကအင်အားဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ခန္တီကို မဇ္ဈိမပဋိပဒါအတိုင်း ကျင့်သုံးပါက၊ လောက၏ စိန်ခေါ်မှုများကို ကျော်လွှား၍၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာသို့ ရောက်ရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင် ဦးရွှေအောင် သကျသီဟဓမ္မာစရိယ(ဝဋံသကာ)စေတီယင်္ဂဏ ဓမ္မာစရိယ အစိုးရဓမ္မာစရိယ(သိရောမဏိ)မဟာဝိဇ္ဇာ(သက္ကဋ)