ဇရာ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဇရာ ဆိုသည်မှာ ဖြစ်ဖြစ်သမျှသော ခန္ဓာတို့၏ အိုမင်းမှည့်ရွှမ်း ဟောင်းနွမ်းဆွေးမြည့်ခြင်း အမှုသည် ဇရာမည်၏။ ပဋိသန္ဓေတည်နေမှု၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဥပပတ္တိဘဝကိုးပါး၏ အသစ်သဘောမှ ရွေ့လျောမှု၊ ပျိုသော သဘောမှ ပြောင်းလဲမှု ရင့်ရော်မှု၊ ဆုတ်ယုတ်မှုများသည်ပင်လျှင် "ဇရာ" မည်သည်။[၁][၂]
[၃] ဟူသော စကားလုံးသည် ဆွေးမြေ့-အိုမင်း-ရင့်ယော်-ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။
ဇရာ အမျိုးအစားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဇရာသည် အောက်ပါ ၂-မျိုးရှိသည်။
- ခဏိကဇရာ = ခဏ၌သာ ရအပ်သော အိုမင်းရင့်ယော်မှု။
- ပါကဋဇရာ = ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အိုမင်းရင့်ယော်မှု။
ခဏိကဇရာ
[ပြင်ဆင်ရန်]ရုပ်, နာမ် သင်္ခတတရားတို့၏ ဥပါဒ်ပြီးနောက် ဘင်သို့ မရောက်မီ အိုမင်းရင့်ယော်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့် တည်တံ့ရာ အခိုက်အတန့် ‘ဌီခဏ’၌သာ ရကောင်းသော အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “ခဏိကဇရာ”မည်၏။ ယင်းကား ဥပါဒ် ဌီ ဘင် ဟုဆိုအပ်သော သင်္ခတ တရားတို့၏ အမှတ်အသား “လက္ခဏာ” ၃-ပါးတို့တွင် ပါဝင်သည့် “ဌီလက္ခဏာ”ပင် ဖြစ်သည်။
ပါကဋဇရာ
[ပြင်ဆင်ရန်]တဘဝ၌ အကျုံးဝင်သော ခန္ဓာအစဉ်၏ သွားကျိုး, ဆံဖြူ, နားအူ, မျက်မွဲ, အရေတွန့် တွဲခြင်းစသော ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည့် အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “ပါကဋဇရာ”မည်၏။ [၄]
အခြား အမျိုးအစားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]တနည်း ပါကဋဇရာ = ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အိုမင်းရင့်ယော်မှု, ပဋိစ္ဆန္နဇရာ = မပေါ်လွင် မထင်ရှားသော အိုမင်းရင့်ယော်မှု ဟူ၍ ၂-မျိုးရှိ၏။ ထိုတွင် ရုပ်တရားတို့၏ သွားကျိုး, ဆံဖြူ, နားအူ, မျက်မွဲ, အရေတွန့်တွဲခြင်း စသော ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည့် အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “ပါကဋဇရာ”မည်၏၊ ရုပ်တရားတို့၏ အိုမင်းရင့်ယော်မှုကဲ့သို့ မပေါ်လွင် မထင်ရှားသော နာမ်တရားတို့၏ အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “ပဋိစ္ဆန္နဇရာ”မည်၏။
တနည်း အဝီစိဇရာ = မသိအပ်သော အကြားရှိသော (အသိခက်သော) အိုမင်းရင့်ယော်မှု၊ သဝီစိဇရာ = သိအပ်သော အကြားရှိသော (သိလွယ်သော) အိုမင်းရင့်ယော်မှုဟူ၍ ၂-မျိုးရှိ၏။ ထိုတွင် ပတ္တမြား, ရွှေ ငွေ, လ, နေ စသည်တို့၏ အိုမင်းရင့်ယော်မှုကဲ့သို့ အကြားအကြား အသိခက်သော အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “အဝီစိဇရာ”မည်၏၊ ပတ္တမြားရွှေငွေ လ, နေ စသည်တို့မှတစ်ပါး အခြားသော ရုပ်ဝတ္ထုတို့၏ အိုမင်းရင့်ယော်မှုကဲ့သို့ အကြားအကြား၌ သိလွယ်သော အိုမင်းရင့်ယော်မှုသည် “သဝီစိဇရာ”မည်၏။ [၅]
ဇရာအပြား
[ပြင်ဆင်ရန်]ကိုးပါးအပြား
[ပြင်ဆင်ရန်]ဇရာသည်လည်း ဇာတိကဲ့သို့ပင် ဥပပတ္တိဘဝကိုးပါးနှင့် ဝေဖန်၍ ကိုးမျိုးရ၏။ ၎င်းကိုးမျိုးတို့မှာ -
- ကာမဇရာ
- ရူပဇရာ
- အရူပဇရာ
- သညီဇရာ
- အသညီဇရာ
- နေဝသညီနာသညီဇရာ
- ဧကဝေါကာရဇရာ
- စတုဝေါကာရဇရာ
- ပဉ္စဝေါကာရဇရာ[၂]
နှစ်ပါးအပြား
[ပြင်ဆင်ရန်]တနည်းအားဖြင့် ဇရာသည် (၁) နာမ်ဇရာ (၂) ရုပ်ဇရာ ဟူ၍ နှစ်ပါးရှိသည်။ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင် နာမ်ဇရာသည် ခဏိကဇရာ၊ သန္တတိဇရာဟူ၍ နှစ်ပါး ရှိပြန်သည်။ ထို့အတူပင် ရုပ်ဇရာသည်လည်း နှစ်ပါးရှိပြန်သည်။
ထိုဇရာနှစ်မျိုးတို့တွင် ရုပ်နာမ်တို့၏ ခဏိကဇရာသည် မထင်ရှားပေ။ သန္တတိဇရာသည်သာလျှင် ထင်ရှားသည်။ ထင်ရှားသည့် သန္တတိဇရာကို မြင်၍ မထင်ရှားသည့် ခဏိကဇရာ၏ တည်ရှိနေမှုကိုလည်း သိနိုင်သည်။ ခဏိကဇရာဆိုသည်မှာ ရုပ်နာမ်တို့၏ ဥပါဒ်အဖြစ်မှ လွန်၍ ဋ္ဌီအဖြစ်၍ တည်နေဆဲကိုပင် ဆိုလိုသည်။ ခဏိကဇရာသည် မြတ်စွာဘုရားတို့၏ ဉာဏ်တော်အရာသာ ဖြစ်သည်။ သန္တတိဇရာဆိုသည်မှာ တစ်စဉ်တစ်စဉ် တစ်သုတ်တစ်သုတ် ဖြစ်ကြကုန်သော ရုပ်နာမ်တို့၏ အားယုတ်မှု ရင့်ရော်မှုကို ဆိုသည်။[၂]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
- နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-တတိယတွဲ/ဇာတိပစ္စယာ_ဇရာမရဏံ
- ၁၂။ ဇရာ
- ဇရာကို အကျယ်ပြချက်
- (၁၁) ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ
- ဇရာသဒ္ဒါ၏ အနက်မှန်
- သုတ္တန်နည်း - ဇာတိ - ဇရာ - မရဏ
ကိုးကား
- ↑
လယ်တီဆရာတော် (အောက်တိုဘာလ ၁၉၈၀၊ သာသနာ ၂၅၂၄၊ ကောဇာ ၁၃၄၂)။ ကျေးဇူးတော်ရှင် လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး ပြုစုတော်မူသော ဥတ္တမပုရိသဒီပနီ။ ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၊ သာနာရေးဦးစီးဌာန။
|date=ရှိ ရက်စွဲတန်ဖိုး စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ) - ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ လယ်တီပဏ္ဍိတ ဆရာဦးမောင်ကြီး (ဘာသာပြန်ဆိုသူ)။ ကျေးဇူးရှင် လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ဥရောပဗုဒ္ဓဘာသာအလင်းပြကျမ်း (တတိယအကြိမ် ed.)။
- ↑ ဇရာ (ဣတ္ထိ) [ဇရ+အ+အာ။ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ၊ ဇီရတိ, ဇီရဏန္တိ ဝါ ဇရာ။ ရူ။ ၅၉၉။ ဇီယန္တိ ဝုဍ္ဎာ ဘဝန္တိ အဿံ ဇရာ၊ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ။ ဓာန်၊ဋီ၊၂၅၁။]
- ↑ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၃၅။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၃၂။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၆၂။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၁၉၉။
- ↑ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၁။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၁-၂။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၆၄-၅။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၃။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၄၀-၁။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၈၀။ စူဠနိ၊ဋ္ဌ၊၁၆။ သံ၊ဋီ၊၂၊၁၄။ မူလဋီ၊၁၁၅၃။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၁၀၃။ ဇာတိ အဘိညေယျာ၊ ဇရာ အဘိညေယျာ။ ပဋိသံ၊၁၂။ ဇာတိပိ ဒုက္ခာ၊ ဇရာ ဒုက္ခာ၊ ... တတ္ထ ကတမာ ဇရာ? ယာ တေ တေသံ သတ္တာနံ တမှိ တမှိ သတ္တနိကာယေ ဇရာ ဇီရဏတာ ခဏ္ဍိစ္စံ ပါလိစ္စံ ဝလိတ္တစတာ အာယုနော သံဟာနိ ဣန္ဒြိယာနံ ပရိပါကော အယံ ဝုစ္စတိ ဇရာ။ ပဋိသံ၊၃၆-၇။ ဇရာတိ ဇီရဏံ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၈၇။ ဇရာတိ သဘာဝ ပစ္စတ္တံ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၄၀။ ဇရာ (ပဋိသံ၊၅၆)တိ ခဏ္ဍိစ္စာဒိသမ္မတော သန္တတိယံ ဧကဘဝပရိယာပန္နခန္ဓသန္တာနဿ ပုရာဏဘာဝေါ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၄၃။ ဇရာ (မ၊၁၊၆၀)တိ သဘာဝနိဒ္ဒေသော။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၂၀။ ဇရာယ သဘာဝေါ နာမ ဝယောဟာနိ၊ တသ္မာ ဇရာတိ ဝယောဟာနိသင်္ခါတဿ သဘာဝဿ နိဒ္ဒေသော။ မ၊ဋီ၊၁၊၃၁၅။ ဇရသာပိ မိယျတီ (သုတ္တနိ၊၄၀၅။ မဟာနိ၊၉၀)တိ ဇရာယပိ မိယျတိ။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၈။ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၁၃။ (ဒီ၊၂၊၁၉၊ ၂၄၃-၄။ မ၊၁၊၅၉၊၈၂၊ သံ၊၁၊၂၄၄။ သံ၊၃၊၃။ အံ၊၂၊၆၃။ ဓမ္မ၊၃၃-၆။ ဣတိဝုတ်၊၂၂၂။ သုတ္တနိ၊၃၂၅။ ထေရ၊၃၂၆။ ထေရီ၊၄၀၈-၉။ မဟာနိ၊၉၃၊ ၃၁၉။ စူဠနိ၊၅၂-၃။ ဇာ၊၁၊၂၃၅-၆။ ဧ ၁၊၂၊၁၅၇-၈။ နေတ္တိ၊၂၁။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၃။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၄၇၊ ၃၈၇။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၉။ မ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၆၅။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၅။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၈၃။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၇၊ ၁၃၇။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၉၉။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၃၉။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၁-၉။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၄။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊ဝ၅။ နေတ္တိ၊ဋ္ဌ၊၈၃။ သာရတ္ထ၊၂၊၂၄၅။ ဝိမတိ၊၂၊၈၄။ ဋီ၊၂၊၂၁၇။ အံ၊ဋီ၊၂၊၁၂၄။ နေတ္တိ၊ဋီ၊၂၇။ နေတ္တိဝိ၊၁၂၁။