ပဲပင်ပေါက်

ပဲပင်ပေါက်
တရုတ်အမည်
ရိုးရာ တရုတ်	豆芽
ရိုးရှင်းသော တရုတ်	豆芽
ဆိုလိုရင်း	ပဲ ပေါက်
Transcriptions Standard Mandarin Hanyu Pinyin dòuyá Wade–Giles tou4 ya2 Southern Min Hokkien POJ tāu-gê
တရုတ်အမည် (မန္တလေး)
ရိုးရာ တရုတ်	綠豆芽
ရိုးရှင်းသော တရုတ်	绿豆芽
ဆိုလိုရင်း	အစိမ်းရောင်ပဲ ပေါက်
Transcriptions Standard Mandarin Hanyu Pinyin lǜdòuyá Wade–Giles lü4 tou4 ya2
တရုတ်အမည် (ကန်တုံး)
တရုတ်	芽菜
Transcriptions Yue: Cantonese Yale Romanization ngàh choi Jyutping ngaa4 coi3
တရုတ်အမည် (ဟိုကီးယန်း)
တရုတ်	豆菜
Transcriptions Southern Min Hokkien POJ tāu-tshài
မြန်မာအမည်
မြန်မာ	ပဲပင်ပေါက်
IPA	ပဲဘင်ဘောက် pell-bin-bauk
ဗီယက်နမ်အမည်
ဗီယက်နမ်	giá đỗ, giá đỗ xanh
ထိုင်းအမည်
ထိုင်း	ถั่วงอก
RTGS	thua ngok
ဂျပန်အမည်
Kanji	萌やし
Kana	もやし
Transcriptions Revised Hepburn moyashi
msa name
msa	tauge, tauge halus
ind name
ind	kecambah, kecambah kacang hijau, taoge
Filipino name
tgl	toge

ပဲပင်ပေါက်သည် ပဲတီစိမ်းကို အညှောင့်ဖောက်ခြင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးထားသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ကို အရိပ်ထဲတွင် အညှောင့်ဖောက်ပြီးသော ပဲများကို ထားပြီး ရေလောင်းကာ အမြစ်အောက်ပိုင်းပင်စည်များ ရှည်လာသည်အထိ စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ပဲပင်ပေါက်ကို အရှေ့နှင့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စိုက်ပျိုးစားသုံးကြပြီး၊ စိုက်ပျိုးရလွယ်ကူကာ ရေပုံမှန်ပေးရုံမှလွဲ၍ အထူးဂရုစိုက်စရာ မလိုအပ်ပါ။

စိုက်ပျိုးနည်း

ပဲတီစိမ်းကို အညှောင့်ပေါက်ရန် နည်းစနစ်မျိုးစုံ အသုံးပြုကြသည်။ အိမ်တွင် စိုက်ပျိုးသူများအတွက် အသုံးများသော နည်းစနစ်တစ်ခုမှာ ပုလင်းတစ်လုံးထဲတွင် ပဲကို အညှောင့်ဖောက်ပြီး၊ အပေါ်တွင် ပါးလွှာသော အဝတ်ဇကာ သို့မဟုတ် ချည်ထည်ကို ရာဘာကွင်း သို့မဟုတ် ကြိုးဖြင့် ချည်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ရေချိုကို တစ်နေ့လျှင် သုံးကြိမ်မှ လေးကြိမ်ထိ ပုလင်းထဲသို့ လောင်းထည့်ပြီး၊ ပုလင်းကို မှောက်လှန်ကာ ရေစီးထွက်သွားအောင် ထားသည်။ အတိအကျ အသုံးပြုရမည့် စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်သည် မိမိတို့ လိုချင်သော ပမာဏပေါ်မူတည်သည်။ အဓိက မူများမှာ- မျိုးစေ့ကောင်းများ (အသစ်နှင့် အရောင်ညီစွာ) ရွေးချယ်ခြင်း၊ မျိုးစေ့များသို့ အလင်းရောင် မရောက်စေရန် ကာကွယ်ပြီး ခါးသက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်း၊ နှင့် ရေမြုပ်မသွားစေဘဲ လုံလောက်သော စိုထိုင်းဆ ရရှိစေရန် သေချာစေခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။

• 
  ပုလင်းထဲတွင် မတ်ပဲကို အညှောင့်ဖောက်ပုံ

အချက်အပြုတ် အသုံးပြုမှု

ပဲပင်ပေါက်မှိုကြော်

ပဲပင်ပေါက်ကို မိုက်ခရိုဝေ့ဖ်ဖြင့် ချက်နိုင်သလို ကြော်လှော်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့ကို ကော်ပြန့်လိပ် spring rolls အတွက် ပါဝင်ပစ္စည်းအဖြစ်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

တရုတ်

တရုတ်ဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်ကို တို့ယာ dòuyá (豆芽) ဟု ခေါ်ပြီး၊ ထမင်းကြော်၊ ခေါက်မုန့်၊ ဥဟင်းချဉ်စွတ်ပြုတ်၊ နှင့် ချဉ်စပ်စွတ်ပြုတ် စသည့် ဟင်းလျာများတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။

ကန်တုံဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်ကို ဥဖူးယုံ နှင့် အမဲသားကြော်ခေါက်ဆွဲ စတဲ့ ဟင်းလျာများတွင် အသုံးပြုသည်။

• 
  ပဲပင်ပေါက်မုန်လာကြော်

အိန္ဒိယ

အိန္ဒိယဟင်းလျာတွင်၊ အထူးသဖြင့် မဟာရပ်ရှဟင်းလျာတွင် ဥဆယ် သည် ဟင်းစပ်ရဲ့ အပူချိန်ကို ပဲတီစိမ်း သို့မဟုတ် ပဲပင်ပေါက်နှင့် ချိန်ညှိပေးသော အစပ်ဟင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

• 
  ဆဲဗ် နှင့် ပဲတီစိမ်းပါသော ဟင်းစပ်

ဂျပန်

ဂျပန်ဟင်းလျာတွင် မိုယရှိ moyashi (もやし၊ "ပဲပင်ပေါက်") သည် တင်းကျပ်စွာပြောရလျှင် ပဲပင်ပေါက်ကို ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့သည် အကြော်အလှော် နှင့် စွတ်ပြုတ်အပါအဝင် ဂျပန်ဟင်းလျာများစွာတွင် အသုံးများသော ပါဝင်ပစ္စည်းဖြစ်သည်။

• 
  ပဲပင်ပေါက်အုံထားသော ရာမင်ခေါက်ဆွဲ

ကိုရီးယား

ကိုရီးယားဟင်းလျာတွင် ဆွတ်ဂျူနာမုလ် sukjunamul (숙주나물) သည် ပဲပင်ပေါက်ကိုရော၊ ပဲပင်ပေါက်မှ ပြုလုပ်ထားသော နမုလ် (ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရောစပ်ဟင်း)ကိုပါ နှစ်မျိုးလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။ ကိုရီးယားဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်သည် ပဲပိစပ်ပေါက်လောက် အသုံးမများသော်လည်း၊ ၎င်းတို့ကို ဘီဘင်ဘပ်၊ ပေါက်စီအစာသွပ်နှင့် ဆွန်ဒဲ (ကိုရီးယားဝက်အူချောင်း) တို့တွင် အသုံးပြုသည်။

sukjunamul ဟူသော အမည်သည် ဆုက်ဂျု နှင့် နမုလ် တို့၏ ပေါင်းစပ်စကားလုံးဖြစ်ပြီး၊ ဆုက်ဂျုသည် ဆင်ဆုက်ဂျု (၁၄၁၇–၁၄၇၅) ဆိုသော ဂျိုဆွန် ပညာရှင်တစ်ဦး၏ အမည်မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဆင်ဆုက်ဂျုသည် သူ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များကို သစ္စာဖောက်ပြီး ဘုရင်၏ဦးလေးကို ထီးနန်းအတွက် ထောက်ခံခဲ့သည်။ လူများက ဆင်ဆုက်ဂျု၏ လှုပ်ရှားမှုကို ကျင့်ဝတ်မရှိပြီး အကျင့်ပျက်သည်ဟု ယူဆကာ၊ ပဲပင်ပေါက်ကို သူ၏အမည်ပေးခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ပဲပင်ပေါက်များသည် အလွယ်တကူ ပျက်စီးလွယ်ပြီး ပုပ်သွားတတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

• 
  ဆုက်ဂျူနမုလ် (ပဲပင်ပေါက်အချဉ်)
• 
  အိုဂျင်းဂီယို-ဆွန်ဒဲ (ပြည်ကြီးငါး ဆွန်ဒဲအစာသွပ်အဖြစ် ပဲပင်ပေါက်နှင့် အခြားပါဝင်ပစ္စည်းများ)

နီပေါ

နီပေါဟင်းလျာတွင် ကွာတီ သည် ပဲပင်ပေါက်အပါအဝင် အညှောင့်ပေါက် ပဲကိုးမျိုးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော စွတ်ပြုတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို ဂျနိုင် ပူရ်နိမာ ပွဲတော်တွင် အထူးပြင်ဆင်သည်။ ဤပွဲတော်သည် ဩဂုတ်လတွင် ကျရောက်လေ့ရှိသည်။ ကွာတီကို ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဂျင်း၊ အာလူး၊ ဟင်းခတ်မှုန့် နှင့် ပဲပင်ပေါက်ကို ကြော်ပြီး ရောစပ်ကာ ပြုလုပ်သည်။ အိမ်တစ်အိမ်နှင့်တစ်အိမ် ကွဲပြားမှုများစွာရှိသော်လည်း အခြေခံအားဖြင့် ကွာတီ ပြုလုပ်ခြင်းအကြောင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို နီပေါတွင် အာဟာရဓာတ်ပြည့်ဝသော အစားအစာအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ကွာတီကို ထမင်းနှင့် အများအားဖြင့် စားကြသည်။ တခါတရံ အသား (အထူးသဖြင့် ဆိတ်သားကြော်) ကိုလည်း ကွာတီကို အရသာမြှင့်တင်ရန် ထည့်သွင်းသည်။

ထိုင်း

ထိုင်းဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်ကို အများအားဖြင့် စွတ်ပြုတ်နှင့် ကြော်လှော်ဟင်းလျာများတွင် စားကြသည်။ ဖတ်ထိုင်းတွင် ၎င်းတို့ကို မကြာခဏ ချက်မပြီးမီ ဒယ်အိုးထဲတွင် တစ်ချက်မြှုပ်ကြော်ပြီး၊ နမ်ဂျီယာအို ကဲ့သို့သော စွတ်ပြုတ်များတွင် ဟင်းလျာထိပ်တွင် ဖြူးထည့်သည်။

• 
  ပဲပင်ပေါက်နှင့် တွဲထားသော ဖတ်ထိုင်း
• 
  ပဲပင်ပေါက်ဖြူးထားသော နမ်ဂျီယာအို

အင်ဒိုနီးရှား

အင်ဒိုနီးရှားဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြသည်။ ပဲပင်ပေါက်သည် ရာဝမ်၊ မီဆလိုရ်၊ သို့မဟုတ် ဆိုတို ကဲ့သို့သော စွတ်ပြုတ်ဟင်းလျာများနှင့် တွဲဖက်စားလေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့ကို ပီဆဲလ်၊ ကာရေဒေါ့ သို့မဟုတ် ဂါဒိုဂါဒို ကဲ့သို့သော အင်ဒိုနီးရှား ဟင်းသီးဟင်းရွက်သုပ်များတွင် ရောစပ်ထည့်သည်။ ထို့ပြင် တော့ဂျီကြော် အဖြစ် ကြော်လှော်သည်။

• 
  တော့ဂျီကြော် (ပဲပင်ပေါက်လှော်)
• 
  ကာရေဒေါ့ (အသီးရွက်သုပ်)
• 
  မီဆလိုရ် (ပါလင်ဘန်မှ စွတ်ပြုတ်ခေါက်ဆွဲဟင်း)

ဗီယက်နမ်

• 
  ပဲပင်ပေါက်အုံထားသော ဖိုး

ဖိလစ်ပိုင်

ဖိလစ်ပိုင်ဟင်းလျာတွင် ပဲပင်ပေါက်ကို အများအားဖြင့် ကြော်လှော်ဟင်းလျာတွင် စားကြသည်။

ဂျီနီဆန်တော့ဂျီ

မန်အင်နဆယ်၏ 'လွမ်ပီယာတော့ဂျီ'

'ဂျီနီဆန်တော့ဂျီ' (ပဲပင်ပေါက်လှော်) သည် ပဲပင်ပေါက်၊ တို့ဟူး၊ ပုစွန်၊ [[ကြွက်နားရွက်မှို]၊ ဆီးနှင်းမုန်ညင်း၊ မုန်လာဥနီ၊ ပဲငံပြာရည် နှင့် ကမာဆီ တို့ကို ကြော်လှော်ပြီး ရောစပ်ထားသော ဟင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

လွမ်ပီယာတော့ဂျီသည် ကြွပ်ရွပြီး ကျွတ်သော အသွင်ရှိပြီး၊ အဆာပြေမုန့် အမျိုးအစားဖြစ်သော ကော်ပြန့်လိပ်ကြော် တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ပဲပင်ပေါက် ကော်ပြန့်လိပ်ကို လှီးဖြတ်ထားသော မုန်လာဥနီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ ကြက်သွန်နီ၊ ငါးငံပြာရည် ခေါ် ပါတီစ်၊ ပဲစေ့စိမ်း၊ ပုစွန်ခြောက်၊ ဝက်သား၊ တို့ဟူးကြော်၊ ငရုတ်ကောင်းမှုန့်၊ ကော်ပြန့်အသား၊ နှင့် ဟင်းချက်ဆီတို့ဖြင့် ပြုလုပ်သည်။ ၎င်းကို ကြက်သွန်နီဖြင့် လုပ်သော ရှာလကာချဉ်စပ်၊ ငရုတ်သီးချဉ် ခေါ် ဆီလင်လာဘူယို နှင့် ငရုတ်ကောင်းမှုန့်နှင့် တွဲဖက်စားသည်။

ဆက်စပ်ကြည့်ရန်

• ပဲပေါက်
• ပဲပိစပ်ပေါက်

ပြင်ပလင့်

• Wikimedia Commons ရှိ ပဲပင်ပေါက် နှင့်ပတ်သက်သော မီဒီယာများ