မေတ္တာပါရမီ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
မေတ္တာပါရမီသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ပါရမီဆယ်ပါး၏ အရေးပါသော တရားတစ်ပါးဖြစ်ပြီး၊ လောက၏ သာယာငြိမ်းချမ်းမှုကို ဖြစ်ထွန်းစေရန် အဓိကအင်အားတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိသည်။ “ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင်” စာအုပ်တွင် ဖော်ပြထားသည့် မေတ္တာပါရမီ၏ သဘောသဘာဝ၊ ၎င်း၏ အရေးပါမှု၊ နှင့် “သုဝဏ္ဏသာမဇာတ်တော်” မှ ဥပမာယူ၍ အောက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။[၁]
၁. မေတ္တာပါရမီ၏ သဘောသဘာဝ
[ပြင်ဆင်ရန်]မေတ္တာကို မြန်မာဘာသာဖြင့် “ချစ်ခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပြီး၊ ၎င်းသည် လောကကို ဖရိုဖရဲပြိုကွဲခြင်းမှ ကာကွယ်ကာ စည်းလုံးသိပ်သည်းစေသည့် “ကော်စေး” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြထားသည်။ မေတ္တာ၏ တရားကိုယ်မှာ “အဒေါသ” (ဒေါသမရှိခြင်း) ဖြစ်ပြီး၊ ဒေါသဖြင့် ဖွဲ့စည်းလျှင် လောကပျက်ပြားပြီး၊ မေတ္တာဖြင့် ဖွဲ့စည်းလျှင် လောကငြိမ်းချမ်းသည်။ စာတွင် မေတ္တာကို သုံးမျိုးခွဲခြားထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ-
- ချစ်သူချစ်မေတ္တာ၊ ချစ်သူနှစ်ဦးအကြား စည်းလုံးမှုကို ဖြစ်စေသော်လည်း၊ တဏှာအရင်းခံ၍ အကန့်အသတ်ရှိသည်။
- မိသားစုချစ်မေတ္တာ၊ မိသားစုအတွင်း စည်းလုံးမှုကို ဖြစ်စေသော်လည်း၊ လောဘအရင်းခံ၍ နယ်နိမိတ်ထက် မကျော်လွန်နိုင်။
- ပါရမီမေတ္တာ၊ လောကအပေါ် အကန့်အသတ်မရှိ ချစ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ မြင့်မြတ်သူတို့၏ လက္ခဏာဖြစ်သည်။
ဤမေတ္တာသုံးမျိုးတွင် ပါရမီမေတ္တာသာလျှင် “ငါ” (အတ္တဝါဒ) အနည်းဆုံးပါဝင်ပြီး၊ လောကအကျိုးကို ဦးတည်သော အချစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိတို့ကို လျော့ပါးစေကာ၊ အကန့်အသတ်မရှိ သာယာငြိမ်းချမ်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
၂. မေတ္တာပါရမီ၏ အရေးပါမှု
[ပြင်ဆင်ရန်]မေတ္တာပါရမီသည် လောကကို စည်းလုံးစေပြီး၊ ငြိမ်းချမ်းမှုကို ထာဝစဉ်တည်တံ့စေရန် အဓိကအကြောင်းတရားဖြစ်သည်။ ချစ်သူချစ်နှင့် မိသားစုချစ်သည် အကန့်အသတ်ရှိပြီး၊ ပဋိပက္ခဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း၊ ပါရမီမေတ္တာသည် အားလုံးကို လွှမ်းခြုံကာ ဒေါသလမ်းကို ရှောင်ရှားပြီး၊ အဒေါသလမ်း (မေတ္တာလမ်း) ကို လျှောက်လှမ်းသည်။ စာတွင် ငြိမ်းချမ်းမှု နှစ်မျိုးကို ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ-
- အမြုံငြိမ်းချမ်းမှု၊ ဒေါသဖြင့် ယာယီရရှိသော ငြိမ်းချမ်းမှုဖြစ်ပြီး၊ အနုလောမနည်းဖြင့် တွက်ကာ တိုတောင်းသည်။
- မြစ်ပြတ်ငြိမ်းချမ်းမှု၊ မေတ္တာဖြင့် ထာဝစဉ်ရရှိသော ငြိမ်းချမ်းမှုဖြစ်ပြီး၊ ပဋိလောမနည်းဖြင့် တွက်ကာ သံသရာဆုံးသည်အထိ တည်တံ့သည်။
မေတ္တာပါရမီသည် ချစ်သူနှင့် မိသားစုမေတ္တာကိုပင် ထိန်းကျောင်းနိုင်ပြီး၊ လောကချစ်အဆင့်သို့ တက်လှမ်းစေသည်။ ၎င်းသည် လူ့ကျင့်ဝတ်ကို ပြည့်စုံစေပြီး၊ လူစစ်စစ်ဖြစ်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးသည်။
၃. သုဝဏ္ဏသာမဇာတ်တော်မှ မေတ္တာပါရမီ
[ပြင်ဆင်ရန်]“သုဝဏ္ဏသာမဇာတ်တော်” တွင် ဘုရားလောင်း သုဝဏ္ဏသာမသည် မေတ္တာပါရမီ၏ အထွတ်အထိပ်ကို ပြသခဲ့သည်။ မျက်မမြင် မိဘနှစ်ပါးကို လိုလေသေးမရှိ ပြုစုစောင့်ရှောက်ရင်း၊ သူ၏ မေတ္တာသည် ကိန္နရီနှင့် သမင်များကိုပင် ယဉ်ပါးစေခဲ့သည်။ ပီဠိယက္ခမင်းကြီးမှ မြားဖြင့် ပစ်ခံရသောအခါတွင်လည်း၊ သုဝဏ္ဏသာမသည် မိမိအတွက် မငိုကြွေးဘဲ၊ မိဘများ၏ ဒုက္ခအတွက်သာ စိုးရိမ်ကာ ဒေါသမဖြစ်ခဲ့။
ဤဖြစ်ရပ်တွင် သုဝဏ္ဏသာမ၏ မေတ္တာသည် မိဘနှစ်ပါးနှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်စေပြီး၊ ပီဠိယက္ခမင်းကြီးကိုပင် ကရုဏာသက်ကာ မင်းဘဝကို စွန့်လွှတ်ပြီး တရားနှင့်အညီ မင်းပြုစေခဲ့သည်။ နောက်ဆုံး၊ သစ္စာပြုမှုဖြင့် သုဝဏ္ဏသာမ ပြန်လည်ကျန်းမာလာပြီး၊ မိဘများလည်း မျက်စိပြန်မြင်ကာ၊ ဈာန်အဘိညာဉ်ရရှိခဲ့သည်။ ဤဇာတ်တော်သည် မေတ္တာပါရမီ၏ စွမ်းအားကို သက်သေပြပြီး၊ လောကကို စည်းလုံးစေကာ ငြိမ်းချမ်းမှုကို ထာဝစဉ်ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။
၄. မေတ္တာနှင့် အခြားပါရမီများ၏ ဆက်စပ်မှု
[ပြင်ဆင်ရန်]မေတ္တာပါရမီသည် အခြားပါရမီများနှင့် ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်မှသာ ပြည့်စုံသည်။ သုဝဏ္ဏသာမဇာတ်တော်တွင်၊ မိမိအတွက် မစဉ်းစားဘဲ မိဘအတွက်သာ စဉ်းစားခြင်း (ဒါန)၊ ပီဠိယက္ခမင်းကို မကျိန်ဆဲဘဲ ခွင့်လွှတ်ခြင်း (သီလ)၊ မျှော်ကိုးမှုမရှိဘဲ မေတ္တာထားခြင်း (နေက္ခမ္မ)၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ကျေနပ်အောင် ဆက်ဆံခြင်း (ပညာ)၊ မေတ္တာကို ပွားများအားထုတ်ခြင်း (ဝီရိယ)၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အခက်အခဲကို သည်းခံခြင်း (ခန္တီ)၊ မှန်ကန်စွာ မေတ္တာထားခြင်း (သစ္စာ)၊ မေတ္တာပွားမှု ခိုင်မြဲခြင်း (အဓိဋ္ဌာန်)၊ အားလုံးကို တန်းတူမေတ္တာထားခြင်း (ဥပေက္ခာ) တို့ကို ပြသခဲ့သည်။ ဤသို့ မေတ္တာပါရမီသည် အခြားပါရမီများနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး၊ လောကုတ္တရာသို့ ဦးတည်စေသည်။
နိဂုံး
[ပြင်ဆင်ရန်]မေတ္တာပါရမီသည် အကန့်အသတ်မရှိ လောကကို ချစ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဒေါသအစား အဒေါသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းမှုကို ထာဝစဉ်ဖြစ်စေသည်။ သုဝဏ္ဏသာမဇာတ်တော်မှတစ်ဆင့်၊ ၎င်းသည် သတ္တဝါများကို စည်းလုံးစေပြီး၊ ရက်စက်သူကိုပင် ယဉ်ပါးစေနိုင်ကြောင်း သိသာသည်။ အခြားပါရမီများနှင့် ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်ပါက၊ မေတ္တာသည် လူ့ကျင့်ဝတ်ကို ပြည့်စုံစေပြီး၊ လောက၏ ဆူပွက်မှုကို ငြိမ်းစေကာ၊ နိဗ္ဗာန်သို့ ဦးတည်သော အဓိကအင်အားဖြစ်သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင် ဦးရွှေအောင် သကျသီဟဓမ္မာစရိယ(ဝဋံသကာ)စေတီယင်္ဂဏ ဓမ္မာစရိယ အစိုးရဓမ္မာစရိယ(သိရောမဏိ)မဟာဝိဇ္ဇာ(သက္ကဋ)