မြေရှဉ့်
| မြေရှဉ့် Temporal range: Early Oligocene to recent
| |
|---|---|
| |
| Turkeyက မြေရှဉ့် | |
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း 
| |
| လောက: | Animalia |
| မျိုးပေါင်းစု: | Chordata |
| မျိုးပေါင်း: | Mammalia |
| မျိုးစဉ်: | Rodentia |
| မျိုးရင်း: | Sciuridae |
| မျိုးရင်းသေး: | Xerinae |
| မျိုးဇာတ်: | Marmotini Pocock, 1923 |
| Genera | |
|
Palaeosciurus (fossil) | |
မြေရှဉ့်(Ground squirrel)သည် ရှဉ့်မျိုးရင်း (Sciuridae) တွင် ပါဝင်သော ကိုက်ဖြတ်မျိုးစိတ်များ ဖြစ်ပြီး၊ သစ်ပင်ရှဉ့်များနှင့် မတူဘဲ မြေပြင်ပေါ်တွင် သို့မဟုတ် မြေတွင်းများတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းကို အလယ်အလတ်အရွယ် မြေရှဉ့်များအတွက် အများဆုံး အသုံးပြုလေ့ရှိပြီး၊ ပိုကြီးသော မျိုးစိတ်များကို များသောအားဖြင့် marmots (Marmota) သို့မဟုတ် prairie dogs ဟု ခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်။ ပိုသေးပြီး အမြီးတိုသော မြေရှဉ့်များကို chipmunks (Tamias) ဟု ခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်။
မြေရှဉ့်များသည် Marmotini ဟုခေါ်သော ရှဉ့်မျိုးနွယ်စုတွင် ပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့သည် မြေရှဉ့်မျိုးရင်းခွဲ (Xerinae) တွင် ပါဝင်သော မျိုးစုတစ်ခုဖြစ်သည်။ Marmotini တွင် လက်ရှိတွင် ရှင်သန်နေသော မျိုးစု ၆ ခု ပါဝင်သည်။ ဤအုပ်စုတွင် ထင်ရှားသော မျိုးစိတ်များမှာ marmots (Marmota)၊ chipmunks၊ susliks (Spermophilus) နှင့် prairie dogs (Cynomys) တို့ ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် အရွယ်အစားနှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်အရ အမျိုးမျိုးကွဲပြားသော်လည်း၊ အများစုသည် နောက်ခြေနှစ်ချောင်းပေါ်တွင် မတ်တပ်ရပ်နိုင်ပြီး ကြာရှည်စွာ မတ်တပ်ရပ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် အခြားရှဉ့်များထက် ပိုမိုသော လူမှုရေးဆိုင်ရာ ဖွဲ့စည်းပုံရှိပြီး၊ များစွာသော မျိုးစိတ်များသည် ရှုပ်ထွေးသော လူမှုရေးဖွဲ့စည်းပုံများဖြင့် အစုလိုက် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ Marmotini မျိုးစိတ်အများစုသည် အမြီးတိုပြီး ကြီးမားသော ရှဉ့်များဖြစ်သည်။ အချို့သော marmots များသည် ၈ ကီလိုဂရမ်ထက် ပိုမိုလေးပြီး၊ အလေးဆုံး ရှဉ့်မျိုးစိတ်များဖြစ်သည်။[၁][၂]
Chipmunks (Tamias) များသည် မကြာခဏ သစ်ပင်ပေါ်တွင် အချိန်ကုန်ဆုံးလေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် အခြားရှဉ့်များနှင့် ပိုမိုနီးစပ်သော လက္ခဏာများရှိပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့ကို သီးခြားမျိုးနွယ်စု (Tamiini) အဖြစ် သတ်မှတ်လေ့ရှိသည်။[၃]
ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုနှင့် မျိုးစဉ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]
မြေရှဉ့်များ၏ မူလအစကို အတိအကျ မသိရသော်လည်း၊ ရှေးအကျဆုံး မျိုးစိတ်များမှာ Palaeosciurus ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းသည် လက်ရှိမျိုးစိတ်များနှင့် သိပ်မနီးစပ်ပါ။ ရှေးအကျဆုံး ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများမှာ လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၃၀ ကျော်က ဖြစ်ပြီး၊ ဤမျိုးစိတ်သည် အနည်းဆုံး လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၁၅ ခန့်အထိ တည်ရှိခဲ့သည်။
Marmotini မျိုးနွယ်စုသည် မြောက်အမေရိကနှင့် ယူရေးရှားတို့တွင် ပြန့်နှံ့ခဲ့ပြီး၊ မျိုးစိတ်များသည် မျိုးစိတ်အသစ်များအဖြစ် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ မြေရှဉ့်များ၏ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများကို မြောက်အမေရိကနှင့် ယူရေးရှားတို့တွင် တွေ့ရှိရပြီး၊ ၎င်းတို့သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၁၅ ခန့်ကတည်းက ယခုအချိန်ထိ တည်ရှိခဲ့သည်။
အရွယ်အစား
[ပြင်ဆင်ရန်]မြေရှဉ့်များသည် အမြင့် ၇.၂ လက်မမှ ၃၀ လက်မအထိ ရှိနိုင်ပြီး၊ အလေးချိန်မှာ ၀.၀၉ ပေါင်မှ ၂၄ ပေါင်အထိ ရှိနိုင်သည်။[၄]
နေထိုင်ရာဒေသ
[ပြင်ဆင်ရန်]မြေရှဉ့်များသည် ကျောက်တောင်များ၊ လယ်ကွင်းများ၊ စားကျက်များ၊ သစ်ပင်နည်းသော တောင်ကုန်းများတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် စားကျက်များ၊ ဂေါက်ကွင်းများ၊ သင်္ချိုင်းများနှင့် ပန်းခြံများကဲ့သို့သော မြက်ခင်းပြင်များတွင်လည်း နေထိုင်လေ့ရှိသည်။
ကာကွယ်ရေးယန္တရားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]မြေရှဉ့်များသည် သားရဲများမှ ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများစွာကို ဖွံ့ဖြိုးစေခဲ့သည်။ အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု ခံစားရပါက၊ ၎င်းတို့သည် အခြားရှဉ့်များကို သတိပေးရန် အမြင့်သံဖြင့် အော်လေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ အချိန်၏ သုံးပုံတစ်ပုံကို ကြည့်ရှုရန် မတ်တပ်ရပ်နေလေ့ရှိပြီး၊ သားရဲတစ်ကောင်ကို မြင်တွေ့ပါက၊ ၎င်းတို့သည် ရပ်တန့်ပြီး အချိန် ၆၀% မှာ စောင့်ကြည့်နေလေ့ရှိသည်။[၅]
အစားအစာ
[ပြင်ဆင်ရန်]မြေရှဉ့်များသည် အပင်များ၊ အခွံမာသီးများ၊ သစ်သီးများ၊ မှိုများနှင့် မျိုးစေ့များကို စားသုံးလေ့ရှိပြီး၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် အင်းဆက်များ၊ ဥများနှင့် အခြားသေးငယ်သော တိရစ္ဆာန်များကို စားသုံးလေ့ရှိသည်။[၆]
မျိုးစိတ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]မြေရှဉ့်များတွင် မျိုးစိတ်များစွာ ပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့ကို အုပ်စုခွဲများအဖြစ် ခွဲခြားထားသည်။ အဓိက မျိုးစိတ်များမှာ marmots၊ chipmunks၊ susliks၊ prairie dogs နှင့် ground squirrels တို့ ဖြစ်သည်။[၇]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
အခြားကြည့်ရန်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သစ်ပင်ရှဉ့်များ (Tree squirrels)
- Xerini — အာရှနှင့် အာဖရိကရှိ မြေရှဉ့်များ
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ "Taxonomic revision of the Palaearctic rodents (Rodentia). Part 2. Sciuridae: Urocitellus, Marmota and Sciurotamias" (2013). Lynx, N. S. (Praha) 44: 27–138.
- ↑ Armitage, K.B.; Blumstein, D.T. (2002)။ "Body-mass diversity in marmots. Holarctic marmots as a factor of biodiversity"။ in K.B. Armitage; V.Yu. Rumiantsev (eds.)။ Holarctic Marmots as a Factor of Biodiversity။ ABF Publishing House။ pp. 22–32။
- ↑ Steppan et al. (2004)
- ↑ Karels၊ Tim (2004)။ Grzimek's Animal Life Encyclopedia (Vol. 16: Mammals V. 2nd ed.)။ Gale။ p. 143။
- ↑ "Barbary ground squirrels do not have a sentinel system but instead synchronize vigilance" (in en) (2021-10-16). Behavioral Ecology and Sociobiology 75 (11): 153. doi:. ISSN 1432-0762. Bibcode: 2021BEcoS..75..153V.
- ↑ Squirrels: Diet, Habits & Other Facts (27 June 2014)။
- ↑ Helgen et al. 2009, p. 274.
အခြားဖတ်ရှုရန်
[ပြင်ဆင်ရန်]- - Helgen, Kristofer M.; Cole, F. Russell; Helgen, Lauren E.; Wilson, Don E. (2009). "Generic Revision in the Holarctic Ground Squirrel Genus Spermophilus". Journal of Mammalogy 90 (2): 270–305.
- - Steppan, Scott J.; Storz, B.L. & Hoffmann, R.S. (2004): "Nuclear DNA phylogeny of the squirrels (Mammalia: Rodentia) and the evolution of arboreality from c-myc and RAG1". Molecular Phylogenetics and Evolution 30(3): 703–719.
- - Thorington, R.W. & Hoffmann, R.S. (2005): Family Sciuridae. In: Mammal Species of the World—A Taxonomic and Geographic Reference: 754–818. Johns Hopkins University Press, Baltimore.
ပြင်ပလင့်ခ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]
- [About California Ground Squirrels](https://web.archive.org/web/19970215003617/http://www.etc-etc.com/sqrlinfo.htm)