မွမ်းမံ မာကယ်လီ ပြင်းအား စကေး
မွမ်းမံ မာကယ်လီ ပြင်းအား စကေး(အင်္ဂလိပ်: The Modified Mercalli intensity scale, MM, MMI, MCS)သည် နေရာဒေသတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပေါ်သော ငလျင်တစ်ခု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို တိုင်းတာသော စကေးဖြစ်သည်။
စကေး တန်ဖိုးများ
[ပြင်ဆင်ရန်]MMI စကေး၏ တန်ဖိုး အနိမ့် အဆင့်များကို ငလျင်အား လူများခံစားရသည်ပေါ်မူတည်၍ ဖော်ပြထားသည်။ စကေးတန်ဖိုးမြင့်များမှာ အဆောက်အဦးပျက်စီးမှုအပေါ်တွင် အခြေခံသည်။
အောက်ပါဇယားသည် ငလျင်၏ ဗဟိုချက်နှင့် နီးသော နေရာများအပေါ် အခြေခံထားသည်။[၁]
| စကေး အဆင့်သတ်မှတ်ချက် | မြေပြင်ငလျင်လှိုင်းသွား အမြင့်ဆုံးအရှိန် (ခန့်မှန်း)[၂] | မြေပြင် အခြေအနေ | ထင်ရှားသော ငလျင် သာဓကများ |
|---|---|---|---|
| I. မခံစားရ | <၀.၀၀၀၅ g0 (၀.၀၀၄၉ m/s2) | ရှားရှားပါးပါး အခြေအနေအချို့မှလွဲ၍ မခံစားရ။ | |
| II. အားပျော့ | ၀.၀၀၃ g0 (၀.၀၂၉ m/s2) | အထူးသဖြင့် အဆောက်အဦး အပေါ်ထပ်ရှိ နားနေသူ အနည်းငယ်သာ ခံစားရသည်။ တွဲလောင်းပစ္စည်းများ လွှဲခါနေနိုင်သည်။ | |
| III. အားပျော့ | အထူးသဖြင့် အဆောက်အဦး အပေါ်ထပ်ကဲ့သို့သော အခန်းတွင်း နေသူများ သတိပြုမိလောက်အောင် ခံစားရနိုင်သည်။ လူအများစုမှာ ငလျင်ဟုပင် မသတ်မှတ်ကြပေ။ ရပ်တန့်ထားသော ယာဉ်များ အနည်းငယ် လှုပ်နိုင်သည်။ ကုန်တင်ကား မောင်းသွားစဉ် တုန်ခါမှု ခံစားရသည်နှင့် ဆင်တူသည်။ | 1992 Nicaragua earthquake | |
| IV. အနည်းငယ် | ၀.၀၂၈ g0 (၀.၂၇ m/s2) | နေ့အချိန်တွင် အခန်းတွင်းနေသူအများစု နှင့် အိမ်ပြင်ရှိသူ အနည်းငယ် ခံစားရသည်။ ညအချိန်တွင် အိပ်ပျော်ရာမှ နိုးလာတတ်သည်။ ပန်းကန်များ၊ ပြတင်းပေါက်များ၊ တံခါးများနှင့် နံရံများမှ အက်ကွဲသံကဲ့သို့ ကြားရနိုင်သည်။ ကုန်တင်ကားကြီးများ မောင်းသွားရာမှ အဆောက်အဦးများ တုန်ခါသကဲ့သို့ ခံစားရနိုင်သည်။ ရပ်တန့်ထားသော ယာဉ်များ သိသိသာသာ လှုပ်သွားသည်။ | 2006 Pangandaran earthquake and tsunami |
| V. အသင့်အတင့် | ၀.၀၆၂ g0 (၀.၆၁ m/s2) | အနားရှိ လူတိုင်း ခံစားရနိုင်သည်။ ပန်းကန်နှင့် ပြတင်းပေါက်များ ကွဲနိုင်သည်။ မငြိမ်သက်သော ပစ္စည်းများ မှောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ချိန်သီးပါ နာရီများ ရပ်တန့်သွားနိုင်သည်။ | 2010 Mentawai earthquake and tsunami |
| VI. ပြင်းထန် | ၀.၁၂ g0 (၁.၂ m/s2) | အားလုံး ခံစားရနိုင်ပြီး အများစု ကြောက်လန့်နိုင်သည်။ လေးလံသော ပရိဘောဂများ ရွေ့နိုင်သည်။ အနည်းငယ် ပျက်စီးမှုရှိနိုင်သည်။ | 2021 West Sulawesi earthquake, 2000 Enggano earthquake, and 1982 Baghlan earthquake |
| VII. အလွန်ပြင်းထန် | ၀.၂၂ g0 (၂.၂ m/s2) | ကောင်းမွန်သော ဒီဇိုင်းနှင့် သေချာစွာ ဆောက်လုပ်ထားသော အဆောက်အဦးများတွင် ပျက်စီးမှု နည်းပါးနိုင်ပြီး ကောင်းမွန်စွာဆောက်လုပ်ထားသော ရှေးအဆောက်အဦများတွင် အနည်းငယ်မှ အသင့်အတင့် ပျက်စီးနိုင်သည်။ ဒီဇိုင်းညံ့ဖျင်းသော သို့မဟုတ် ညံ့ဖျင်းစွာ ဆောက်လုပ်ထားသည်တို့တွင် သိသာစွာ ပျက်စီးနိုင်သည်။ အချို့ မီးခိုးခေါင်းတိုင်များ ပျက်စီးနိုင်သည်။ | May 1998 Afghanistan earthquake and 2002 Hindu Kush earthquakes and 2009 Sumatra earthquakes |
| VIII. ဆိုးရွားစွာ ပြင်းထန် | ၀.၄၀ g0 (၃.၉ m/s2) | အထူးဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော အဆောက်အဦများတွင် အနည်းငယ် ပျက်စီးနိုင်သည်။ ရှေးအပေါ်ယံ အဆောက်အဦးများ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြိုကျနိုင်သည်။ ညံ့ဖျင်းစွာ ဆောက်လုပ်ထားသည်များတွင် ကြီးကြီးမားမား ပျက်စီးနိုင်သည်။ မီးခိုးခေါင်းတိုင်များ၊ အထိမ်းအမှတ်ရုပ်တုများ၊ နံရံများ ပြိုလဲနိုင်သည်။ လေးလံသော ပရိဘောဂများ မှောက်သွားနိုင်သည်။ မြေပြင်မှ သဲနှင့် ရွှံ့အနည်းငယ် ထွက်လာနိုင်သည်။ ရေတွင်းရေများ ပြောင်းလဲမှုရှိသည်။ | 2005 Nias–Simeulue earthquake, ၂၀၂၁ ဟေတီ ငလျင် and 2023 Herat earthquakes |
| IX. ကြမ်းတမ်း | ၀.၇၅ g0 (၇.၄ m/s2) | အထူးဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော အဆောက်အဦများတွင် သိသာစွာ ထိခိုက်နိုင်သည်။ အမိုးများ ပြိုကျနိုင်သည်။ အပေါ်ယံအဆောက်အဦးများ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြိုကျပြီး ကြီးမားစွာ ပျက်စီးနိုင်သည်။ အဆောက်အဦသည် ဖောင်ဒေးရှင်းအောက်ခြေမှ ရွေ့သွားနိုင်သည်။ မြေကြီးအရည်ပျော်ခြင်း ဖြစ်ပွားသည်။ မြေအောက်ပိုက်များ ကျိုးပဲ့သည်။ | 2006 Yogyakarta earthquake, 2023 Al Haouz earthquake and ၂၀၂၅ မြန်မာ ငလျင် |
| X. ပြင်းထန်မှု လွန်ကဲ | >၁.၃၉ g0 (၁၃.၆ m/s2) | သေချာ ဆောက်လုပ်ထားသော သစ်သားအဆောက်အဦအချို့ ပျက်စီးသည်။ ပန်းရံနှင့် ဖရိန်အဆောက်အဦများ ဖောင်ဒေးရှင်းနှင့်တကွ ပျက်စီးသည်။ ရထားသံလမ်းများ ကွေးကောက်သည်။ မြစ်နံဘေးနှင့် ဆင်ခြေလျောများတွင် မြေပြိုခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။ သဲနှင့် ရွှံ့မြေများ ရွေ့ပြောင်းနိုင်သည်။ ရေများ ပန်းထွက်နိုင်သည်။ | ၂၀၁၀ ဟေတီ ငလျင် ဧပြီ ၂၀၁၅ နီပေါ ငလျင် နှင့် ၂၀၁၈ ဆူလာဝေစီ ငလျင်နှင့် ဆူနာမီ |
| XI. ပြင်းထန်မှု လွန်ကဲ | ပန်းရံအဆောက်အဦးအချို့သာ ကျန်ရစ်သည်။ တံတားများ ပျက်စီးသည်။ မြေပြင်တွင် အက်ကွဲကြောင်းကျယ်ကြီးများ ဖြစ်ပေါ်သည်။ မြေအောက်ပိုက်လိုင်းများ ပျက်စီးသည်။ မြေပျော့တွင် မြေနိမ့်သွားခြင်း ရွေ့သွားခြင်း ဖြစ်ပွားသည်။ သံလမ်းများ ကြီးမားစွာ ကွေးကောက်သည်။ | ၂၀၀၅ ကက်ရှ်မီးယား ငလျင်၊ ၂၀၀၈ စီချွမ် ငလျင်၊ နှင့် ၂၀၁၁ တိုဟိုကု ငလျင်နှင့် ဆူနာမီ | |
| XII. ပြင်းထန်မှု လွန်ကဲ | အလုံးစုံပျက်စီးသည်။ မြေပြင်များ တွန့်ခေါက်သည်။ မျဉ်းများ လွဲချော်ပြီး ပြင်ညီများ လွဲချော်သည်။ ပစ္စည်းများ လေထဲသို့ လွင့်တက်သည်။ | 1960 Valdivia earthquake, ၂၀၀၁ ဂူဂျာရက် ငလျင် နှင့် ၂၀၂၃ တူရကီ-ဆီးရီးယား ငလျင် |
မဂ္ဂနီတျုဒ်နှင့် ဆက်နွယ်မှု
[ပြင်ဆင်ရန်]| မဂ္ဂနီတျုဒ် | မာကယ်လီ စကေး |
|---|---|
| 1.0–3.0 | I |
| 3.0–3.9 | II–III |
| 4.0–4.9 | IV–V |
| 5.0–5.9 | VI–VII |
| 6.0–6.9 | VII–IX |
| 7.0 နှင့် အထက် | VIII သို့မဟုတ် ပိုမို |
| Magnitude/intensity comparison, USGS | |
အခြား ရှုရန်
[ပြင်ဆင်ရန်]ရှင်းလင်းချက် မှတ်စုများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Magnitude vs Intensity။ United States Geological Survey။ 2022-03-05 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-03-05 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ 3.5. Representing Macroseismic Intensity on Maps – ShakeMap Documentation documentation။ 11 April 2024 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
ပြင်ပ လင့်ခ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]- (အင်္ဂလိပ်) National Earthquake Information Center (U.S.)
- (အင်္ဂလိပ်) Modified Mercalli Intensity Scale – United States Geological Survey
- (အင်္ဂလိပ်) The Severity of an Earthquake – United States Geological Survey
- (အင်္ဂလိပ်) U.S. Earthquake Intensity Database – NOAA
- (အင်္ဂလိပ်) Earthquake Intensity – What controls the shaking you feel? – IRIS Consortium