သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တ
သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တသည် ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်က ထင်ရှားခဲ့သော အခြားသော အယူဝါဒဆရာကြီးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူ၏ အယူဝါဒကို အမရာဝိက္ခေပဝါဒဟုလည်း ခေါ်တွင်ကြသည်။ သူ၏ ဝါဒတွင် အဓိကအချက်မှာ မေးလာသော မေးခွန်းများအား အတိအကျ မဖြေကြားဘဲ၊ ရှောင်လွှဲသော အဖြေများဖြင့်သာ အဖြေပေးခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တနှင့် သူ၏ ဝါဒ၏ အဓိကအချက်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြပေးပါသည်။
သံသယဝါဒ (Skepticism) နှင့် အညာဏဝါဒ (Agnosticism)
[ပြင်ဆင်ရန်]* သဉ္စယသည် သံသယဝါဒီနှင့် အညာဏဝါဒီဖြစ်ပြီး၊ အမရာဝိက္ခေပ ဝါဒီဟုလည်း လူသိများသည်။ * သူ၏ ဝါဒအရ မည်သည့်အရာကိုမျှ အတိအကျ မသိနိုင်၊ မဆုံးဖြတ်နိုင်ဟု ခံယူသည်။
အမရာဝိက္ခေပ ဝါဒ
[ပြင်ဆင်ရန်]* အမရာဝိက္ခေပ ဆိုသည်မှာ "ငါမသေချာဘူး" ဟု အမြဲဆိုခြင်းကို ခေါ်သည်။ * မေးခွန်းများအား အတိအကျ မဖြေကြားဘဲ၊ ရှောင်လွှဲသော အဖြေများဖြင့်သာ အဖြေပေးခြင်းဖြစ်သည်။ * ဥပမာအားဖြင့် မေးခွန်းတစ်ခု မေးလာပါက "ရှိသည်" ဟုလည်း မဖြေ၊ "မရှိ" ဟုလည်း မဖြေ၊ "ရှိသည်လည်း မဟုတ်၊ မရှိသည်လည်း မဟုတ်" ဟု ရှောင်လွှဲသော အဖြေများဖြင့်သာ ဖြေကြားသည်။
အတွေးအခေါ်နှင့် အကျင့်
[ပြင်ဆင်ရန်]* သဉ္စယ၏ ခေတ်တွင် တွေးခေါ်မြော်မြင်ခြင်းသည် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ခဲ့သော်လည်း၊ ထိုအတွေးအခေါ်သည် မှန်ကန်သော အကျင့်စရဏနှင့် မရောနှောနိုင်သဖြင့် လိုအပ်သော ပန်းတိုင်သို့ မရောက်ခဲ့ပေ။ * အသိ ဝိဇ္ဇာနှင့် အကျင့်စရဏတို့ တစ်သားတည်း မရောနှောနိုင်သမျှ ကာလပတ်လုံး တွေးခေါ်သိမှန်သမျှသည် ဤနည်းအတိုင်းပင် ဖြစ်နေမည်ဟု သူက ယူဆခဲ့သည်။
သာသနာရေး အနေအထား
[ပြင်ဆင်ရန်]* သဉ္စယသည် ကျင့်စဉ်နှင့် ပတ်သက်လျှင်မူ တပအကျင့်ကိုပင် ကျင့်သူဖြစ်သည်။ * ထို့ကြောင့် သဉ္စယကို သမဏ ဂိုဏ်းဝင်ဟူ၍ ဆိုရသည်။ * သမဏဂိုဏ်း၌ တပအကျင့်ကို ကျင့်သူများတွင် တာပသနှင့် ပရိဗ္ဗာဇက ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိရာ သဉ္စယသည် ပရိဗ္ဗာဇက အုပ်စုဖြစ်သည်။ * အဂ္ဂသာဝကလောင်း ဖြစ်တော်မူကြသော ဥပတိဿ နှင့် ကောလိတ တို့သည်ပင် သဉ္စယဂိုဏ်း၌ ဝင်ရောက်၍ တပအကျင့်ကို ကျင့်ခဲ့ကြသည်။
ဝါဒ၏ အားနည်းချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]* သဉ္စယ၏ ဝါဒသည် လောက၊ ဘဝ၊ မောက္ခတို့နှင့် ပတ်သက်၍ အတိအကျ မဆုံးဖြတ်နိုင်သော ဝါဒဖြစ်သည်။ * ထို့ကြောင့် အရိယသစ္စာကို ရှာဖွေရာ၌ အသုံးမဝင်သော ဝါဒအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံရသည်။
သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တ၏ ဝါဒသည် ထိုခေတ်အခါက အခြားသော အယူဝါဒများကဲ့သို့ပင် ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အယူအဆများနှင့် ကွဲပြားခြားနားသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် သစ္စာလေးပါးကို အခြေခံ၍ အကြောင်းအကျိုး ဆက်စပ်မှုကို အလေးထားသော အယူဝါဒဖြစ်သည်။[၁]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင် ဦးရွှေအောင် သကျသီဟဓမ္မာစရိယ(ဝဋံသကာ)စေတီယင်္ဂဏ ဓမ္မာစရိယ အစိုးရဓမ္မာစရိယ(သိရောမဏိ)မဟာဝိဇ္ဇာ(သက္ကဋ)