အကိတ္တိရသေ့
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
အကိတ္တိရသေ့အကြောင်းသည် ဗုဒ္ဓစာပေများတွင် ထင်ရှားသော အကြောင်းအရာတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး ဘုရားအလောင်းတော်၏ ရှေးဘဝတစ်ခုတွင် ကျင့်ကြံခဲ့သော ပါရမီတော်များကို ဖော်ပြထားသည်။ ဤအကြောင်းအရာသည် ပရိသတ်အခြံအရံ၊ လာဘ်လာဘ စသည်တို့၏ အန္တရာယ်နှင့် တစ်ကိုယ်တည်း တရားကျင့်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးကို ပေါ်လွင်စေသည်။ ပိဋကတ်သုံးရပ်တွင် စရိယာပိဋကတ် အဋ္ဌကထာ[၁]နှင့် ဇာတက အဋ္ဌကထာ[၂]တို့၌ အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြပါရှိသည်။
အကျဉ်းချုပ်မှာ-
ရှေးလွန်လေပြီးသောအခါ ဘုရားအလောင်းသည် ပုဏ္ဏားမျိုး၌ ဖြစ်လေသည်။ အကိတ္တိဟု အမည်တွင်သည်။ မိဘများ ကွယ်လွန်သောအခါ၌ အကိတ္တိသည် မိမိ၏ စည်းစိမ်ဥစ္စာအလုံးစုံကို စွန့်လွှတ်ကာ နှမဖြစ်သူနှင့်အတူ ရသေ့ဘဝသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ တောအုပ်အတွင်း ကျောင်းသင်္ခမ်းဆောက်၍ တရားကျင့်ကြံနေထိုင်ကြသည်။
ကာလကြာမြင့်သောအခါ ရသေ့အပေါင်းတို့၏ အခြံအရံများ တဖြည်းဖြည်း များပြားလာပြီး လာဘ်လာဘများလည်း ပေါများလာသည်။ ထိုအခါ အကိတ္တိရသေ့သည် ထိုအခြံအရံများနှင့် ဆက်လက်နေထိုင်ပါက တရားကျင့်ကြံမှုတွင် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်မည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် နှမဖြစ်သူကို ထားရစ်ကာ တစ်ကိုယ်တည်း တောနက်သို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။
တောနက်ရောက်သော် အကိတ္တိရသေ့သည် ကံပြင်းသီး၊ ကံပြင်းရွက်တို့ကိုသာ စားသောက်ပြီး တရားဓမ္မကို အားထုတ်ကျင့်ကြံလေသည်။ ဈာန်သမာပတ်တို့ကို ရရှိကာ ထိုဈာန်သမာပတ်တို့ဖြင့်သာ မွေ့လျော်နေထိုင်လေသည်။
ထိုအချိန်တွင် သိကြားမင်းသည် အကိတ္တိရသေ့၏ အကျင့်သီလကို စုံစမ်းလိုသဖြင့် အလှူခံ ပုဏ္ဏားအသွင် ဖန်ဆင်း၍ ရသေ့ထံသို့ ရောက်လာခဲ့သည်။ အကိတ္တိရသေ့သည် သိကြားမင်း၏ လာရောက်စုံစမ်းမှုကို သိရှိသော်လည်း မတုန်လှုပ်ဘဲ မိမိ၏ တရားကျင့်ကြံမှုကိုသာ ဆက်လက်ပြုလုပ်နေသည်။
နောက်ဆုံး၌ သိကြားမင်းသည် မိမိ၏ အစစ်အမှန် ရုပ်သွင်ကို ပြသပြီး အကိတ္တိရသေ့အား လိုရာဆုကို တောင်းခံရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုအခါ အကိတ္တိရသေ့သည် ‘‘လူမိုက်ကို မမြင်လို၊ မကြားလို၊ စကားပင် မပြောလို’’ အစရှိသော ဆုများကို တောင်းခဲ့သည်။
ဤအကြောင်းအရာမှ ရရှိသော အဓိက သင်ခန်းစာများမှာ-
- ပရိသတ်အခြံအရံ၊ လာဘ်လာဘ စသည်တို့သည် တရားကျင့်ကြံမှုအတွက် အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်ခြင်း။
- တစ်ကိုယ်တည်း တရားကျင့်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူး။
- လောကီအာရုံများတွင် မမွေ့လျော်ဘဲ တရားဓမ္မကိုသာ အဓိကထား ကျင့်ကြံသင့်ခြင်း။
- ကိလေသာတို့၏ အန္တရာယ်ကို သတိပြုသင့်ခြင်း။
အကိတ္တိရသေ့သည် လူမိုက်ကို မမြင်လို၊ မကြားလို၊ စကားပင် မပြောလိုဟု ဆုတောင်းခြင်းသည် လူမိုက်တို့၏ အပြုအမူများသည် မိမိ၏ တရားကျင့်ကြံမှုကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ထိုအနှောင့်အယှက်များမှ ကင်းဝေးလိုသော ဆန္ဒကို ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအကြောင်းအရာသည် တရားကျင့်ကြံလိုသူများအတွက် အလွန်တန်ဖိုးရှိသော သင်ခန်းစာများကို ပေးစွမ်းနိုင်သော အကြောင်းအရာတစ်ရပ် ဖြစ်ပေသည်။