အဇိတကေသကမ္ဗလ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
အဇိတကေသကမ္ဗလသည် မြတ်စွာဘုရားပွင့်တော်မူချိန်တွင် မဇ္ဈိမဒေသ၌ ထင်ရှားခဲ့သော တိတ္ထိဆရာကြီး ၆ ဦးအနက် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ရုပ်ဝါဒီ (Materialist)၊ ဥစ္ဆေဒဝါဒီ (Annihilationist) နှင့် နတ္ထိကဒိဋ္ဌိ (Nihilist - အကျိုးကို ပယ်သော အယူ) ဟူသည့် အယူအဆသုံးရပ်ကို ကိုင်စွဲသူဖြစ်သည်။ သူ၏ ဝါဒသည် လက်တွေ့ရုပ်လောက၏ ချမ်းသာမှုကိုသာ ဦးစားပေးပြီး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် လောကုတ္တရာအကျိုးကို ငြင်းပယ်သည့် ဒဿနတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အယူအဆသည် အိန္ဒိယဒဿနတစ်ခုဖြစ်သော စာရ်ဝါက (Cārvāka) သို့မဟုတ် လောကာယတဒဿန (Lokāyata) မှ လွှမ်းမိုးမှုရှိပြီး၊ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၏ ချမ်းသာသုခကိုသာ အာရုံစိုက်ရန် သွန်သင်ခဲ့သည်။
ရုပ်ဝါဒီ အယူအဆ
[ပြင်ဆင်ရန်]အဇိတကေသကမ္ဗလ၏ ရုပ်ဝါဒီအယူအရ၊ လူတို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် မြင်တွေ့နိုင်သော ရုပ်လောကသည်သာ အမှန်တရားဖြစ်သည်။ စိတ်ဆိုသည်မှာ မျက်မြင်ဖြင့် တိုက်ရိုက်မမြင်နိုင်သော၊ မှန်းဆသိရမှုသာဖြစ်သည့် ဓမ္မတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး၊ ထို့ကြောင့် စိတ်ကို အာရုံစိုက်ရန် မလိုအပ်ဘဲ၊ မြင်ကောင်းသော ရုပ်သဘောများကိုသာ အလေးထားသင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ သူ၏ အဆိုအရ၊ လူတို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်သည် အမြဲဖြစ်ပျက်၊ ပြုပြင်၊ ပြောင်းလဲနေပြီး၊ ဤရုပ်ပတ်ဝန်းကျင်က လူ၏ အတွေး၊ အမြင်နှင့် ခံစားမှုများကို ဖန်တီးပေးသည်။
ဥပမာအားဖြင့်၊ သာယာဖွယ်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေရလျှင် သာယာမှုကို ခံစားရပြီး၊ မသာယာဖွယ် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေရလျှင် မသာယာမှုကို ခံစားရသည်။ ထို့ကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို မိမိကြိုက်သည့် ပုံစံအတိုင်း ပြောင်းလဲရန် အားထုတ်သင့်ပြီး၊ ပတ်ဝန်းကျင် ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ မိမိ၏ ခံစားမှုနှင့် ဘဝလည်း ပြောင်းလဲလာမည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ ဤအယူအဆသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြီးပွားချမ်းသာမှုကိုသာ ဦးစားပေးပြီး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ဝိညာဏရေးရာ အကျိုးကို အလှမ်းလျှော့ချထားသည်။
ဥစ္ဆေဒဝါဒီ အယူအဆ
[ပြင်ဆင်ရန်]အဇိတကေသကမ္ဗလ၏ ဥစ္ဆေဒဝါဒ (Ucchedavāda - ဖြတ်တောက်ပျက်စီးသော အယူ) အရ၊ လူသားတို့၏ ဘဝသည် မွေးဖွားခြင်းမှ သေဆုံးခြင်းအထိသာ ရှိပြီး၊ သေပြီးနောက် ဆက်လက်တည်ရှိမှု သို့မဟုတ် နောက်ဘဝဟူသည် မရှိဟု ဆိုသည်။ သေပြီးနောက် တစ်စုံတစ်ခု ဆက်လက်ရှိနေသည်ဟူသော အယူအဆကို ၎င်းက စိတ်ကူးယဉ်အဆိုသာဟု သတ်မှတ်ပြီး၊ မှန်ကန်သော အသိအမှတ်ပြုထိုက်သည့် အရာမဟုတ်ဟု ဆိုသည်။
သူ၏ အဆိုအရ၊ သေပြီးနောက် ဘဝဆက်လက်ရှိသည်ဟု ဆိုပါက၊ ထိုသို့ရှိကြောင်းကို လက်တွေ့အားဖြင့် မည်သူမျှ သက်သေပြနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ ထို့ကြောင့် အတိတ်ကို မြင်နိုင်သူ၊ အနာဂတ်ကို မြင်နိုင်သူဟူ၍ သမုတ်ခံရသူများကိုလည်း ၎င်းက လက်မခံဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် လူတို့၏ အထင်ကြီးမှုကြောင့် ပြောဆိုခံရခြင်းသာဖြစ်ပြီး၊ တကယ်တမ်း ယုံကြည်အောင် သက်သေပြနိုင်စွမ်းမရှိဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် သံသရာ၊ နောက်ဘဝ၊ တန်ခိုးရှင်များဟူသည် မရှိဘဲ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ၌ ချမ်းသာသုခကိုသာ အားထုတ်ရမည်ဟု သွန်သင်ခဲ့သည်။
သူ၏ အဆိုတွင် နောက်ဘဝအတွက် ပစ္စုပ္ပန်တွင် ဆင်းရဲဒုက္ခကို ခံယူမည်ဆိုပါက၊ ၎င်းသည် “ချောင်းကိုပစ်၍ မြစ်ကိုရှာသူ” နှင့်သာ တူသည်ဟု ဥပမာပေးခဲ့သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လက်ရှိရရှိနိုင်သော ချမ်းသာမှုကို စွန့်လွှတ်ပြီး၊ မရေရာသော အနာဂတ်ကို မျှော်လင့်ခြင်းသည် မိုက်မဲမှုသာဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။
နတ္ထိကဒိဋ္ဌိ အယူအဆ
[ပြင်ဆင်ရန်]အဇိတကေသကမ္ဗလ၏ နတ္ထိကဒိဋ္ဌိ (Natthika Diṭṭhi - အကျိုးကို ပယ်သော အယူ) အရ၊ အကျိုးတရားဟူသည် အကြောင်းတရားနှင့် တစ်ပြိုင်နက်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ထပ် အကျိုးတရားဟူ၍ မရှိဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် လက်ရှိလုပ်ဆောင်မှု၌ ချမ်းသာမှုကို မရှာဘဲ၊ အနာဂတ်တွင် ရရှိနိုင်မည့် ချမ်းသာမှုကို မျှော်လင့်ခြင်းသည် မိုက်မဲမှုသာဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
သူ၏ အဆိုအရ၊ လူတို့၏ ဘဝတွင် အနာဂတ်ကာလ၏ အတိုင်းအတာကို မည်သူမျှ အတိအကျ မသိနိုင်သဖြင့်၊ အနာဂတ် သို့မဟုတ် နောက်ဘဝရှိသည်ဟု ဆိုသူများသည် လက်တွေ့သက်သေ (ပစ္စက္ခပမာဏ) ဖြင့် ပြသနိုင်ခြင်း မရှိပေ။ အသိဟူသမျှတွင် မျက်မှောက်သိသာမှုသာ ယုံကြည်ထိုက်ပြီး၊ အခြားအသိများသည် ခိုင်မာမှုမရှိဟု ၎င်းက ယူဆသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ “လက်တွေ့စားရသော သကြားသာလျှင် ချိုပြီး၊ စိတ်ကူးဖြင့် မျှော်မှန်းစားရသော သကြားသည် မချို” ဟု ဆိုကာ၊ လက်တွေ့အကျိုးကိုသာ အာရုံစိုက်ရန် သွန်သင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် လက်တွေ့ချမ်းသာသုခရှိ-မရှိ၊ အကျိုးရှိ-မရှိကိုသာ ထည့်တွက်သင့်ပြီး၊ မရေရာသော အနာဂတ်ကို မျှော်မှန်းရန် မလိုဟု ဆိုသည်။
ဘဝကို ကစားကွင်းတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]အဇိတကေသကမ္ဗလ၏ ဝါဒအရ၊ ဤလောကသည် လူသားတို့အတွက် အရှုံးအနိုင် ကစားရသော ကစားကွင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မည်သည့်နည်းလမ်းဖြင့်မဆို နိုင်အောင် ကစားရန်သာ လိုအပ်ပြီး၊ “နောင်နိုင်လိမ့်မည်” ဟူသော ခံယူချက်ဖြင့် မကစားအပ်၊ ကစားပွဲတို့၏ ထုံးစံအတိုင်း အနိုင်နှင့်အရှုံးကို မိမိတို့၏ မျက်မှောက်တွင်ပင် ချက်ချင်းဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်၏။ အနာဂတ်ကာလသို့ ရွှေ့ပြီး ဆုံးဖြတ်မည်မဟုတ်။ သို့ဖြစ်၍ နိုင်အောင်ကစားခြင်းနှင့် နိုင်ခြင်းသည် အတူတူပင်ဖြစ်၏။ နိုင်အောင် ကစားခြင်းက သီးခြား၊ နိုင်ခြင်းက သီးခြား ဟူ၍ မမှတ်ရ။ နိုင်အောင်ကစားခြင်းကိုပင် နိုင်ခြင်းဟူ၍ ဆိုရ၏။ [၁]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
- ဦးဥက္ကဋ္ဌဝါဒသည် အဇိတကေသ ကမ္ဗလဝါဒ၌ ပါဝင်ပုံ
- အဇိတကေသကမ္ဗလဝါဒဝဏ္ဏနာ [၂]