ဥပေက္ခာဘာဝနာ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဥပေက္ခာဘာဝနာသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတရားတော်အရ သတ္တဝါများအပေါ် ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်းတို့မှ လွတ်ကင်းသော တည်ငြိမ်မျှတသော စိတ်ကို ဖြစ်စေသော ကမ္မဋ္ဌာန်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဗြဟ္မဝိဟာရတရား (မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ) အနက် စတုတ္ထတရားဖြစ်ပြီး၊ စိတ်ကို ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟမှ ကင်းစင်စေကာ စတုတ္ထဈာန်သမာဓိရရှိရန် အကြောင်းခံတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာတို့သည် သတ္တဝါများအပေါ် (ချစ်ခြင်း၊ သနားခြင်း၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း) နှင့် ယှဉ်သော်လည်း၊ ဥပေက္ခာဘာဝနာသည် “သတ္တဝါတို့သည် ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိ၏” ဟု ပွားများပြီး တည်ငြိမ်မျှတမှုကို အလေးပေးသည်။
ဥပေက္ခာဘာဝနာ ပွားများနည်း
[ပြင်ဆင်ရန်]ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရဘာဝနာကို ပွားများအားထုတ်လိုသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်သည် အောက်ပါအဆင့်များဖြင့် အားထုတ်ရသည်-
၁။ သမာဓိထူထောင်ခြင်း
- ဩဒါတကသိုဏ်း (အဖြူရောင်ကသိုဏ်း) သို့မဟုတ် အာလောကကသိုဏ်း (အလင်းရောင်ကသိုဏ်း) ကို အာရုံပြု၍ စတုတ္ထဈာန်သမာဓိကို ဝင်စားပါ။
- လင်းရောင်ခြည်စွမ်းအင်များ အားကောင်းလာသောအခါ၊ အောက်ဖော်ပြမည့် ပုဂ္ဂိုလ်ကို အာရုံပြုရန် ပြင်ဆင်ပါ။
၂။ ရှေးဦးစွာ အာရုံပြုရမည့် ပုဂ္ဂိုလ်
- မချစ်မမုန်း အလယ်အလတ် မဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂိုလ်၊ လိင်တူ၊ အသက်ရှင်ဆဲဖြစ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးကို ရွေးချယ်၍ အာရုံပြုပါ။
- ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို အာရုံပြု၍ မေတ္တာဘာဝနာကမ္မဋ္ဌာန်းကို စီးဖြန်း၍ တတိယဈာန်သို့ ဆိုက်အောင် ပွားများပါ။
၃။ ကရုဏာဘာဝနာသို့ ကူးပြောင်းခြင်း
- ထိုမဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂိုလ်ကိုပင် အာရုံပြု၍ ကရုဏာဘာဝနာကမ္မဋ္ဌာန်းကို စီးဖြန်း၍ တတိယဈာန်သို့ ဆိုက်အောင် ပွားများပါ ।
၄။ မုဒိတာဘာဝနာသို့ ကူးပြောင်းခြင်း
- ထိုမဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂိုလ်ကိုပင် အာရုံပြု၍ မုဒိတာဘာဝနာကမ္မဋ္ဌာန်းကို စီးဖြန်း၍ တတိယဈာန်သို့ ဆိုက်အောင် ပွားများပါ ।
၅။ ဥပေက္ခာဘာဝနာသို့ ကူးပြောင်းခြင်း
- ထိုသို့ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ ဗြဟ္မဝိဟာရတတိယဈာန်များကို ရရှိပြီးသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်သည် ဤတတိယဈာန်များ၏ အပြစ်ကို မြင်အောင် ဆင်ခြင်ရှုပါ။
- မေတ္တာတတိယဈာန်သည် “သုခိတာ ဟောန္တု (သတ္တဝါတို့ ချမ်းသာကြပါစေ)” ဟူ၍ မြတ်နိုးတနာဖြင့် နှလုံးသွင်းမှုနှင့် ယှဉ်သည်။
- ကရုဏာတတိယဈာန်သည် “ဒုက္ခာ မုစ္စန္တု (သတ္တဝါတို့ ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ကြပါစေ)” ဟူ၍ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း၏ အနီးတွင် ကျင်လည်သည်။
- မုဒိတာတတိယဈာန်သည် “ယထာလဒ္ဓသမ္ပတ္တိတော မာဝိဂစ္ဆန္တု (သတ္တဝါတို့ ရရှိပြီးသော စည်းစိမ်ချမ်းသာမှ မရွေ့လျောကြပါစေ)” ဟူ၍ ဝမ်းမြောက်သောမနဿနှင့် ယှဉ်သည်။
ဤတတိယဈာန်များ၏ စိတ်အားထက်သန်မှုကို အပြစ်ဟု မြင်၍ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရဈာန်၏ ငြိမ်သက်မျှတသော အကျိုးကို မြင်အောင် ဆင်ခြင်ပါ။
ထိုမဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂိုလ်ကို အာရုံပြု၍ ဤသို့ ဆင်ခြင်ပါ-
- “ဤသူတော်ကောင်းသည် ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ စိတ်ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ကိုယ်ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေဟု မေတ္တာဘာဝနာကို ပွားသော်လည်း၊ ဘေးရန်ကင်းချင်မှ ကင်းမည်၊ စိတ်ဆင်းရဲကင်းချင်မှ ကင်းမည်၊ ကိုယ်ဆင်းရဲကင်းချင်မှ ကင်းမည်၊ ချမ်းသာချင်မှ ချမ်းသာမည်။”
- “ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ပါစေဟု ကရုဏာဘာဝနာကို ပွားသော်လည်း၊ ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ချင်မှ လွတ်မည်။”
- “ရရှိပြီးသော စည်းစိမ်ချမ်းသာမှ မရွေ့လျောပါစေဟု မုဒိတာဘာဝနာကို ပွားသော်လည်း၊ ရွေ့လျောချင်လည်း ရွေ့လျောမည်။”
- “အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူ၊ သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိကြသည်။”
ထို့နောက် “အယံ သပ္ပုရိသော ကမ္မဿကော (ဤသူတော်ကောင်းသည် ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိ၏)” ဟူ၍ ကြိမ်ဖန်များစွာ ထပ်ကာထပ်ကာ ပွားများပါ။
၆။ စတုတ္ထဈာန်သို့ ဆိုက်ခြင်း
- မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ ဗြဟ္မဝိဟာရတရားတို့၏ တတိယဈာန်ကို အခြေခံထားသဖြင့်၊ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရဘာဝနာသည် မကြာမီ စတုတ္ထဈာန်သို့ ဆိုက်ရောက်နိုင်သည်။
၇။ ပုဂ္ဂိုလ်အစဉ်အလိုက် ပွားများခြင်း
- အောင်မြင်မှုရရှိပါက၊ မဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂိုလ် ခပ်များများ၌၊ ထိုနောင် ပိယပုဂ္ဂိုလ် ခပ်များများ၌၊ ထိုနောင် အတိပ္ပိယသဟာယကပုဂ္ဂိုလ် ခပ်များများ၌၊ ထိုနောင် ဝေရီပုဂ္ဂိုလ် ခပ်များများ၌ တစ်ဦးချင်းကို အာရုံပြု၍ ဥပေက္ခာဘာဝနာကို အလားတူ ပွားများပါ။
- ထိုနောင် အတ္တ၊ ပိယ၊ မဇ္ဈတ္တ၊ ဝေရီဟူသော ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုးတို့၌ ပုဂ္ဂိုလ်အပိုင်းအခြား ကင်းအောင် သီမာသမ္ဘေဒကို ပြုပါ။
၈။ သီမာသမ္ဘေဒ ပြုခြင်း
- သီမာသမ္ဘေဒပြုပြီးနောက်၊ ရရှိလာသော ထိုသတ္တဝါပညတ်နိမိတ်ကို အာရုံပြု၍ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရဘာဝနာကို မှီဝဲ၍ ကြိမ်ဖန်များစွာ အလေ့အလာပြုပါ။
- ဤသို့ အားထုတ်ခြင်းဖြင့် ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရစတုတ္ထဈာန်သည် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
ဥပေက္ခာဖြန့်ကြက်ခြင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]သီမာသမ္ဘေဒရရှိပြီးနောက်၊ အနန္တစကြဝဠာ၌ တည်ရှိကြသော အနန္တသတ္တဝါတို့ကို အာရုံပြု၍ ဥပေက္ခာကို အောက်ပါအတိုင်း ဖြန့်ကြက်ပွားများနိုင်သည်-
၁။ အနောဓိသောဖရဏာ ဥပေက္ခာ (အကန့်အသတ်မရှိ ဖြန့်ကြက်ခြင်း - ၅ မျိုး)
- “သဗ္ဗေ သတ္တာ (သတ္တဝါအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ပါဏာ (အသက်ရှူသတ္တဝါအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ဘူတာ (ကံကြောင့်ဖြစ်သော သတ္တဝါအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ပုဂ္ဂလာ (ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံး)၊ သဗ္ဗေ အတ္တဘာဝပရိယာပန္နာ (ခန္ဓာကိုယ်ရှိ သတ္တဝါအားလုံး) ကမ္မဿကာ (ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိကြ၏)” ဟူ၍ ပွားပါ။
ဤတွင် (၅) မျိုးရှိပြီး၊ ဥပေက္ခာစိတ်မှာ တစ်ချက်တည်းဖြစ်သဖြင့် (၅) မျိုးသာဖြစ်သည်။
၂။ ဩဓိသောဖရဏာ ဥပေက္ခာ (အကန့်အသတ်ဖြင့် ဖြန့်ကြက်ခြင်း - ၇ မျိုး)
- “သဗ္ဗာ ဣတ္ထိယော (အမျိုးသမီးအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ပုရိသာ (အမျိုးသားအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ အရိယာ (အရိယာအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ အနရိယာ (ပုထုဇဉ်အားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ဒေဝါ (နတ်အားလုံး)၊ သဗ္ဗေ မနုဿာ (လူအားလုံး)၊ သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ (အပါယ်သားအားလုံး) ကမ္မဿကာ (ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိကြ၏)” ဟူ၍ ပွားပါ။
- ဤတွင် (၇) မျိုးရှိပြီး၊ ဥပေက္ခာစိတ်တစ်ချက်တည်းဖြင့် (၇) မျိုးသာဖြစ်သည်။
- အနောဓိသောဖရဏာ (၅) မျိုးနှင့် ဩဓိသောဖရဏာ (၇) မျိုးပေါင်းလျှင် (၅ + ၇ = ၁၂) မျိုးဖြစ်သည်။
၃။ ဒိသာဖရဏာ ဥပေက္ခာ (အရပ်ဆယ်မျက်နှာ ဖြန့်ကြက်ခြင်း - ၁၀ မျိုး)
- အရပ် (၁၀) မျက်နှာ (အရှေ့၊ အနောက်၊ မြောက်၊ တောင်၊ အရှေ့တောင်၊ အနောက်မြောက်၊ အရှေ့မြောက်၊ အနောက်တောင်၊ အထက်၊ အောက်) တွင် အနန္တစကြဝဠာသို့ ဖြန့်ကြက်၍ ပွားပါ။
- အရပ် (၁၀) မျက်နှာတွင် အနောဓိသော (၅) မျိုးနှင့် ဩဓိသော (၇) မျိုးကို ဖြန့်ကြက်ရသဖြင့် (၁၂) မျိုးရှိပြီး၊ အရပ် (၁၀) ဖြင့် မြှောက်လျှင် (၁၂ × ၁၀ = ၁၂၀) မျိုးဖြစ်သည်။
၄။ စုစုပေါင်း အရေအတွက်
အနန္တစကြဝဠာ၌ ပွားများထားသော * အနောဓိသောဖရဏာ (၅) မျိုး + ဩဓိသောဖရဏာ (၇) မျိုး + ဒိသာဖရဏာ (၁၂၀) မျိုး = (၁၃၂) မျိုး ဖြစ်သည်။
ဥပေက္ခာဘာဝနာ၏ ထူးခြားချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]- အမေး= ဤဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရစတုတ္ထဈာန်သည် ပထဝီကသိုဏ်းစသည်တို့၌ ဖြစ်ပြီးသော တတိယဈာန်ရှိသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌ ဖြစ်လေသလား?
- အဖြေ= မဖြစ်ပါ။ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူ၊ ပထဝီကသိုဏ်းစသည်တို့၌ တတိယဈာန်သည် ပထဝီကသိုဏ်းစသည်ကို အာရုံပြုထားပြီး၊ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရစတုတ္ထဈာန်သည် သတ္တဝါပညတ်ကို အာရုံပြုထားသည်။ အာရုံ၏ သဘောမတူညီမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြင်း မရှိပါ။
- သို့သော် မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာကမ္မဋ္ဌာန်းတို့၌ ဖြစ်ပြီးသော တတိယဈာန်ရှိသော ယောဂါဝစရပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌သာ ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရစတုတ္ထဈာန် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူ၊ သတ္တဝါပညတ်အာရုံချင်း သဘောတူညီမှု ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ [၁][၂]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-ပဉ္စမတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော်
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၂၈၇-၃၁၉ - ကြည့်။)