ဝယဓမ္မာနုပဿီ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဝယဓမ္မာနုပဿီ [၁]ဟူသည် ချုပ်-ပျက်–ပျက်စီး-ခြင်း သဘောကို အဖန်တလဲလဲ-ရှုလေ့ရှိ-ရှုတတ်-သော၊ သူ၊ [၂]ဟု ဆိုလိုသည်။
ဝယဓမ္မာနုပဿီ (အပျက်သက်သက် ရှုနည်း) အကြောင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]ဤဆောင်းပါးတွင် “ဝယဓမ္မာနုပဿီ” ဟူသော အပျက်သက်သက် ရှုနည်းကို ပိုမိုလွယ်ကူရှင်းလင်းစွာ ရှင်းပြပါမည်။ ၎င်းသည် အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်မှုကို ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် ကြည့်ရှုပြီး ချုပ်ငြိမ်းမှု နှစ်မျိုး (ဥပ္ပါဒနိရောဓ နှင့် အနုပ္ပါဒနိရောဓ) ကို နားလည်ရန် လိုပါသည်။
အခြေခံသဘောတရား
[ပြင်ဆင်ရန်]ယောဂီသူတော်ကောင်းတစ်ဦးသည် အဝိဇ္ဇာ (မသိမှု) စသော အကြောင်းတရားများကြောင့် ရုပ် (ရုပ်ခန္ဓာ) စသော အကျိုးတရားများ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို ဝိပဿနာဉာဏ် (ဉာဏ်မျက်စိ) ဖြင့် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်ထားပြီး ဖြစ်ရသည်။ ထို့အပြင် အကြောင်းတရားများ ချုပ်သွားသောအခါ အကျိုးတရားများလည်း ချုပ်သွားပုံကို အနာဂတ်တွင် အရဟတ္တမဂ် ရရှိမည့်အချိန် သို့မဟုတ် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြီးနောက် အချိန်ကို လှမ်းမျှော်ကြည့်ရှုပြီး သိနိုင်သည်။ ဤနေရာတွင် ချုပ်ငြိမ်းမှု နှစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဥပ္ပါဒနိရောဓ နှင့် အနုပ္ပါဒနိရောဓ ကို နားလည်ရန် အရေးကြီးသည်။[၃]
၁. ဥပ္ပါဒနိရောဓ (ဖြစ်ပြီး ချုပ်ခြင်း)
[ပြင်ဆင်ရန်]- အဓိပ္ပာယ်: အကြောင်းတရားများ (အဝိဇ္ဇာ၊ သင်္ခါရ စသည်) နှင့် အကျိုးတရားများ (ရုပ်၊ နာမ် စသည်) သည် ဖြစ်ပြီး ပျက်သွားသည်။ ဤဖြစ်ပြီး ပျက်သွားမှုကို “ဥပ္ပါဒနိရောဓ” ဟု ခေါ်သည်။
- ဥပမာ: အကြောင်းတရားများ ရှိနေသမျှ အကျိုးတရားများ ဖြစ်ပြီး ပျက်သွားသည်။ ဥပမာ- မီးဖိုတွင် မီးရှိနေသမျှ မီးခိုးထွက်ပြီး မီးငြိမ်းသွားသောအခါ မီးခိုးလည်း ပျက်သွားသည်။
- သဘောသဘာဝ: အကြောင်းများ ဆက်ရှိနေသမျှ အကျိုးများ ဖြစ်-ပျက် ဆက်ဖြစ်နေမည်။ ဤချုပ်ခြင်းကို “ခဏိကနိရောဓ” (ခဏတိုင်း ချုပ်ခြင်း) ဟုလည်း ခေါ်သည်။ [၃]
၂. အနုပ္ပါဒနိရောဓ (နောင်တစ်ဖန် မဖြစ်သော ချုပ်ခြင်း)
[ပြင်ဆင်ရန်]- အဓိပ္ပာယ်: အကြောင်းတရားများ (အဝိဇ္ဇာ၊ တဏှာ စသည်) ကို မဂ်တရားများဖြင့် ပယ်သတ်လိုက်သောအခါ အကျိုးတရားများ (ရုပ်၊ နာမ်) နောင်တစ်ဖန် မဖြစ်တော့ဘဲ အမြဲတမ်း ချုပ်ငြိမ်းသွားသည်။ ဤချုပ်ခြင်းကို “အနုပ္ပါဒနိရောဓ” ဟု ခေါ်သည်။
- မဂ်တရားများ: သောတာပတ္တိမဂ်၊ သကဒါဂါမိမဂ်၊ အနာဂါမိမဂ်တို့က သီးသီးဆိုင်ရာ ကိလေသာများကို ပယ်သတ်သည်။
- အရဟတ္တမဂ် (အမြတ်ဆုံးမဂ်) က အဝိဇ္ဇာစသော ကျန်ကိလေသာအားလုံးကို အမြစ်ပြတ် ပယ်သတ်သည်။
- ဥပမာ: မီးဖိုထဲက မီးကို ရေလောင်းပြီး လုံးဝငြိမ်းသွားအောင် လုပ်လိုက်သကဲ့သို့၊ အကြောင်းမရှိတော့သဖြင့် အကျိုးလည်း ထပ်မဖြစ်တော့ဘဲ ချုပ်သွားသည်။
- သဘောသဘာဝ: အကြောင်းအကျိုး နှစ်ခုလုံး ကုန်စင်သွားပြီး နောင်တစ်ဖန် မဖြစ်တော့သော ချုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို “အသေသဝိရာဂနိရောဓ” (အကြွင်းအကျန် မရှိ ကင်းသွားသော ချုပ်ခြင်း) ဟုလည်း ခေါ်သည်။ [၃]
ဝယဓမ္မာနုပဿီ ရှုကွက်
[ပြင်ဆင်ရန်]ယောဂီတစ်ဦးသည် အကြောင်းတရားများ (အဝိဇ္ဇာ စသည်) ချုပ်သွားပုံနှင့် အကျိုးတရားများ (ရုပ် စသည်) ချုပ်သွားပုံကို ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် အနာဂတ်ကို လှမ်းမျှော်ကြည့်ရှုသည်။ ဥပမာ-
- အဝိဇ္ဇာ ချုပ်ခြင်းကြောင့် ကမ္မဇရုပ် (ကံကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်) ချုပ်သွားသည်။
- တဏှာ ချုပ်ခြင်းကြောင့် ရုပ်ချုပ်သွားသည်။
- စိတ် ချုပ်ခြင်းကြောင့် စိတ္တဇရုပ် (စိတ်ကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်) ချုပ်သွားသည်။
- ဥတု ချုပ်ခြင်းကြောင့် ဥတုဇရုပ် (ဥတုကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်) ချုပ်သွားသည်။
- အာဟာရ ချုပ်ခြင်းကြောင့် အာဟာရဇရုပ် (အာဟာရကြောင့်ဖြစ်သော ရုပ်) ချုပ်သွားသည်။ (အနုပ္ပါဒနိရောဓတည်း။)
ရူပက္ခန္ဓာ၏ ချုပ်ခြင်းသဘော = ပျက်ခြင်းသဘော။ (ဥပ္ပါဒနိရောဓတည်း။)
ဤရှုကွက်တွင်-
- - ဥပ္ပါဒနိရောဓ: ဖြစ်ပြီး ပျက်သွားသော ချုပ်ခြင်း။
- - အနုပ္ပါဒနိရောဓ: အကြောင်းချုပ်သွားသောကြောင့် အကျိုး နောင်တစ်ဖန် မဖြစ်တော့ဘဲ ချုပ်သွားခြင်း။
- အဇ္ဈတ္တ (မိမိအတွင်း) နှင့် ဗဟိဒ္ဓ (ပြင်ပ) တစ်လှည့်စီ ရှုရပါသည်။ - ရုပ်အရုံ၊ နာမ်အရုံ စသည့် (၆) လိုင်းကို စိတ္တက္ခဏတိုင်း ခန္ဓာငါးပါး ဖွဲ့၍ ကုသိုလ်ဇော၊ အကုသိုလ်ဇော စသည်ကို ကုန်စင်အောင် ရှုရပါသည်။[၃]
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ (တိ) [ဝယဓမ္မ+အနုပဿီ]
- ↑ ဝယဓမ္မာနုပဿီဝါကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ။ ဒီ၊၂၊၂၃၂။ ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါတိ...ဧဝမေဝ ကာယေ ဘိန္နေ နာသပဋေ ဝိဒ္ဓသ္တေ-စိတ္တေ စ နိရုဒ္ဓေ အာဿာသ ပဿာသ ကာယော နာမ နပ္ပဝတ္တတီတိ ကာယာဒိနိရောဓာ အဿာသပဿာသနိရောဓောတိ ဧဝံ ပဿန္တော “ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတီ”တိ ဝုစ္စတိ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၅၆။ (ဒီ၊ဋီ၊၂၊၃၀၁၊)
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ဖားအောက်တောရဆရာတော်။ နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရာ တစ်ကြောင်းတည်းသောလမ်း။