ဒါနပါရမီ
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
ဒါနပါရမီသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ပါရမီဆယ်ပါးအနက် ပထမဆုံးနှင့် အခြေခံအကျဆုံး ကုသိုလ်တရားတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် “ပေးကမ်းစွန့်ကြဲခြင်း” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်ပြီး၊ မိမိ၏ ဥစ္စာပစ္စည်း၊ အချိန်၊ အားအင်၊ သို့မဟုတ် အသက်ကိုပင် အခြားသူများ၏ အကျိုးအတွက် စွန့်လွှတ်လှူဒါန်းခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင်တွင် ဝေဿန္တရာမင်းကြီး၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်းကို အဓိကထား၍ ဒါနပါရမီ၏ အနှစ်သာရကို ဖော်ပြထားသည်။ အောက်တွင် ဒါနပါရမီ၏ အဓိကအချက်များကို ပေါ်လွင်အောင် အကျဉ်းချုပ် ရှင်းပြထားပါသည်။[၁]
၁. ဒါနပါရမီ၏ သဘောသဘာဝ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီသည် လောက၏ ချမ်းသာသုခကို ရည်ရွယ်၍ မိမိကိုယ်ကျိုးကို မျှော်ကိုးခြင်းမရှိဘဲ ပေးကမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ဝေဿန္တရာမင်းကြီးသည် မွေးဖွားစဉ်ကတည်းက အလှူဒါန၌ ရက်ရောသူအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်။ သူ၏ မယ်တော်ဖုဿတီပင်လျှင် သားတော်၏ ပါရမီကံကြောင့် နေ့စဉ် ငွေကျပ်ခြောက်သိန်းဖြင့် အလှူမဏ္ဍပ်များ ဆောက်လုပ်၍ လှူဒါန်းလိုသော စိတ်ဆန္ဒ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်က ဒါနပါရမီ၏ အရင်းခံသဘောသည် စွန့်လွှတ်ပြီး လူအများ၏ အကျိုးကို ရှေးရှုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြသသည်။
၂. စေတနာ၏ အရေးပါမှု
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီ၌ အလှူခံသူ၏ ကိုယ်ကျင့်သီလ ကောင်းမကောင်းသည်ထက် အလှူရှင်၏ စေတနာနှင့် ကိုယ်ကျင့်သီလက ပိုမိုအရေးကြီးသည်။ ဥပမာ၊ ဝေဿန္တရာမင်းကြီးသည် ကလိင်္ဂတိုင်းသား ပုဏ္ဏားများအား ပစ္စယဆင်ဖြူတော်ကို လှူဒါန်းစဉ်၊ သို့မဟုတ် ဇူဇကာအား သားသမီးတို့ကို လှူဒါန်းစဉ်၊ အလှူခံသူတို့၏ အကျင့်သီလကို အကဲဖြတ်ခြင်းမပြု။ သူ၏ ကရုဏာစိတ်နှင့် ပါရမီဖြည့်ရန် စေတနာကြောင့်သာ လှူဒါန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မဟာပထဝီမြေကြီးပင် တုန်လှုပ်ကာ သဘောတူခဲ့သည်။
၃. အလှူ၏ ကြီးမားမှု
[ပြင်ဆင်ရန်]ဝေဿန္တရာမင်းကြီး၏ အလှူများသည် သာမန်လှူဒါန်းမှုမျှသာမဟုတ်။ ပစ္စယဆင်ဖြူတော်ကို လှူရာတွင် ဆင်တန်ဆာများ၊ ပတ္တမြားခြောက်လုံးနှင့် ဆင်ထိန်းများပါ ထည့်လှူခဲ့သည်။ ထို့အတူ သားတော်ဇာလီ၊ သမီးတော်ကဏှာဇိန်၊ နှင့် မိဖုရားမဒ္ဒီဒေဝီကိုပင် စွန့်လွှတ်လှူဒါန်းခဲ့သည်။ ဤအလှူများသည် “သဗ္ဗသမ္ဘာရဒါန” (အရာရာပါဝင်သော အလှူ) ဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ ဒါနပါရမီ၏ အမြင့်မားဆုံး ပြယုဂ်ကို ပြသသည်။
၄. လောကဓံနှင့် ဒါနပါရမီ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီကို ကျင့်သုံးရာတွင် လောကဓံ (ဘဝ၏ အတက်အကျ) ကို ရင်ဆိုင်ရသည်။ ဝေဿန္တရာမင်းကြီးသည် ဆင်ဖြူတော်ကို လှူဒါန်းပြီးနောက် ပြည်သူတို့၏ ဒေါသအမျက်ကြောင့် နိုင်ငံမှ နှင်ထုတ်ခံရသည်။ သို့သော် ထိုလောကဓံကို သမ္မာဒိဋ္ဌိ (မှန်ကန်သော အမြင်) ဖြင့် ရင်ဆိုင်ကာ နောက်ဆုံး ခုနစ်ရာစီအလှူကို ပြုလုပ်ပြီး ဟိမဝန္တာသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်က ဒါနပါရမီသည် အခက်အခဲများကို ကျော်လွှားနိုင်သော ခံနိုင်ရည် (ခန္တီပါရမီ) နှင့် တွဲလျက်ရှိကြောင်း သက်သေပြသည်။
၅. ပါရမီဆယ်ပါး၏ ဆက်နွယ်မှု
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီသည် ကျန်ပါရမီနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ဝေဿန္တရာမင်းကြီး၏ အလှူများတွင် သီလ (စင်ကြယ်သောစိတ်)၊ နေက္ခမ္မ (အကျိုးမျှော်ကိုးခြင်းမရှိမှု)၊ ပညာ (အလှူခံတို့ ဝမ်းမြောက်အောင် စီစဉ်မှု)၊ ဝီရိယ (အားထုတ်မှု)၊ ခန္တိ (သည်းခံမှု)၊ သစ္စာ (ကတိကဝတ်ပြည့်စုံမှု)၊ အဓိဋ္ဌာန် (ဆုံးဖြတ်ချက်မြဲမှု)၊ မေတ္တာ (ချစ်ခင်စိတ်)၊ နှင့် ဥပေက္ခာ (ချီးကျူးကဲ့ရဲ့မှုကို မယိမ်းယိုင်မှု) တို့ ပါဝင်သည်။ ဤဆက်နွယ်မှုက ဒါနပါရမီတစ်ခုတည်းက ကျန်တရားများကို အားဖြည့်ပေးနိုင်ကြောင်း ပြသသည်။
၆. လောကကို ငြိမ်းချမ်းစေရန် ရည်ရွယ်ချက်
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီ၏ အဆုံးစွန်ရည်မှန်းချက်မှာ လောကကို ငြိမ်းချမ်းစေရန်ဖြစ်သည်။ ဝေဿန္တရာမင်းကြီးသည် မိမိ၏ စည်းစိမ်၊ သားသမီး၊ နှင့် အသက်ကိုပင် စွန့်လွှတ်ကာ ဝေနေယျသတ္တဝါ (သံသရာခရီးသည်များ) ကို ကယ်တင်ရန် ဘုရားဖြစ်လိုသော ဆန္ဒဖြင့် ပြုခဲ့သည်။ ဤစွန့်လွှတ်မှုသည် တဏှာ (အလိုရမ္မက်) ကို သတ်ရန် အားထုတ်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ တဏှာကင်းမှသာ လောကငြိမ်းချမ်းမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။
နိဂုံး
[ပြင်ဆင်ရန်]ဒါနပါရမီသည် ရက်ရောမှု၊ ကရုဏာ၊ နှင့် စွန့်လွှတ်နိုင်မှုတို့၏ သင်္ကေတဖြစ်သည်။ ဝေဿန္တရာမင်းကြီး၏ ဘဝဇာတ်ကြောင်းမှတစ်ဆင့် ဒါနပါရမီသည် မိမိကိုယ်ကျိုးထက် လူအများ၏ အကျိုးကို ရှေးရှုပြီး၊ အခက်အခဲများကို ကျော်လွှားကာ၊ လောကငြိမ်းချမ်းမှုအတွက် အခြေခံဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ၎င်းသည် မြင့်မြတ်သူများသာ ကျင့်သုံးနိုင်သော တရားဖြစ်ပြီး၊ ကျန်ပါရမီများကို အားဖြည့်ပေးသည့် အဓိကအင်အားတစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ ဗုဒ္ဓ လောကသားတို့၏ အနှိုင်းမဲ့ကျေးဇူးရှင် ကိုယ်ကျင့်ဗုဒ္ဓဝင် ဦးရွှေအောင် သကျသီဟဓမ္မာစရိယ(ဝဋံသကာ)စေတီယင်္ဂဏ ဓမ္မာစရိယ အစိုးရဓမ္မာစရိယ(သိရောမဏိ)မဟာဝိဇ္ဇာ(သက္ကဋ)